Tarihte Bugün: Hitler'in emriyle Uzun Bıçaklar Gecesi başladı

• Adolf Hitler, gücünü tehdit olarak gördüğü paramiliter örgüt Sturmabteilung (SA) ve onun lideri Ernst Röhm'e karşı bir tasfiye emri verdi.
• "Sinekkuşu Operasyonu" kod adıyla SS ve Gestapo tarafından yürütülen operasyonda, Ernst Röhm'ün yanı sıra eski Şansölye Kurt von Schleicher gibi birçok siyasi rakip de öldürüldü.
• Tasfiye sonucunda SA'nın gücü tamamen kırıldı, Alman ordusu (Reichswehr) Hitler'e sadakatini pekiştirdi ve rejim, yargısız infazları yasal bir zemine oturtarak totaliter yapısını güçlendirdi.
• En az 85 kişinin öldürüldüğü, binden fazla kişinin tutuklandığı olaylar, Hitler'in 13 Temmuz'da kendini "Alman halkının yüce yargıcı" ilan etmesiyle sonuçlandı.

Adolf Hitler, 30 Ocak 1933'te şansölye olarak atandığında mutlak güce sahip değildi. Ordu, Cumhurbaşkanı Paul von Hindenburg'a bağlılığını sürdürürken, partinin paramiliter gücü olan Sturmabteilung (SA) da Ernst Röhm liderliğinde önemli bir özerkliğe sahipti.

"Kahverengi Gömlekliler" olarak bilinen ve milyonlarca üyeye ulaşan SA, sokaklardaki şiddet eylemleri ve disiplinsiz tavırlarıyla hem rejimin içindeki muhafazakârları hem de orduyu rahatsız ediyordu. SA lideri Ernst Röhm ise örgütün, Alman ordusunun yerini alarak yeni bir ulusal ordu haline gelmesini talep ediyor ve Nasyonal Sosyalizmin "ikinci bir devrimle" sosyalist hedeflerine ulaşması gerektiğini savunuyordu.

Röhm'ün bu hırsı, Hitler'in ordu ve sanayicilerle kurduğu ittifakı doğrudan tehdit ediyordu. Ordu generalleri, SA'yı "plebeian bir ayak takımı" olarak görürken, SA içerisindeki bazı radikal sesler de orduyu devrime yeterince bağlı olmamakla suçluyordu.

Rummelsburg'daki bir SA lideri olan Max Heydebreck, bu durumu "Ordudaki bazı subaylar domuz. Subayların çoğu çok yaşlı ve yerlerine gençlerin atanması gerekiyor. Baba Hindenburg ölene kadar beklemek istiyoruz, sonra SA orduya karşı yürüyecek." sözleriyle dile getiriyordu. Hitler'in baskısıyla 28 Şubat 1934'te ordunun üstünlüğünü kabul eden bir belge imzalasa da Röhm, sonrasında "gülünç onbaşıdan" talimat almayacağını söyleyerek Hitler'e meydan okumaya devam etti.

İç çekişmeler ve tasfiyeye giden süreç

Röhm'ün artan gücü, parti içinde de ciddi bir rahatsızlık yaratmıştı. Hermann Göring, Heinrich Himmler, Joseph Goebbels ve Rudolf Hess gibi Hitler'e en yakın isimler, Röhm'ü bir rakip olarak görerek ona karşı bir ittifak oluşturdular.

Özellikle Prusya'daki SA şiddeti Göring'i endişelendirirken, Himmler de kendi komutasındaki SS'in (Schutzstaffel) SA karşısındaki konumunu güçlendirmek istiyordu. Bu amaçla Göring, 20 Nisan 1934'te Prusya gizli polisi Gestapo'nun kontrolünü, Röhm'e karşı kullanacağına inandığı Himmler'e devretti.

Himmler ve yardımcısı Reinhard Heydrich, SS'i Hitler'e tamamen sadık bir elit birliğe dönüştürürken bir yandan da tasfiye edilecek kişilerin listelerini hazırlamaya başladılar. Bu listelerde sadece SA üyeleri değil, aynı zamanda eski Şansölye Kurt von Schleicher gibi rejimin muhafazakâr muhalifleri de yer alıyordu.

Schleicher'in, Röhm'ün savunma bakanı olacağı yeni bir kabine listesi üzerine entrikalar çevirdiği söylentileri, krizi daha da derinleştirdi. Bu tehlike karşısında eski Şansölye Brüning yurt dışına kaçarken, Schleicher ise aldığı uyarıları "kötü bir şaka" olarak değerlendirerek Almanya'da kalmayı tercih etti.

Son uyarılar ve kanlı operasyonun başlangıcı

Haziran 1934'e gelindiğinde Hitler üzerindeki baskı doruğa ulaştı. Şansölye Yardımcısı Franz von Papen, 17 Haziran'da Marburg Üniversitesi'nde yaptığı konuşmada "ikinci devrim" tehdidini açıkça kınadı ve rejimin SA'yı dizginlemesi gerektiğini söyledi.

Aynı dönemde İtalya'yı ziyaret eden Hitler, Benito Mussolini'den de SA'nın holiganlığının ve yarattığı kötü imajın kendisine zarar verdiği yönünde eleştiriler aldı. Ancak asıl tetikleyici, Cumhurbaşkanı Hindenburg'dan gelen ültimatom oldu.

Hitler ile görüşen Savunma Bakanı Blomberg, eğer Hitler SA'ya karşı derhal harekete geçmezse Hindenburg'un sıkıyönetim ilan ederek yönetimi orduya devredeceğini bildirdi. Bu tehdit, aylardır tereddüt eden Hitler'i eyleme geçmeye zorladı.

"Sinekkuşu" (Kolibri) kod adıyla anılacak operasyon için hazırlıklar hızlandırıldı. Himmler ve Heydrich, Röhm'ün güya Fransa'dan 12 milyon Reichsmark alarak bir darbe planladığına dair sahte kanıtlar içeren bir dosya hazırladı. 29 Haziran'da ise Savunma Bakanı Blomberg'in imzasıyla gazetede yayımlanan bir makalede, ordunun "büyük bir coşkuyla" Hitler'in arkasında olduğu ilan edildi.

'Kolibri' operasyonu başladı: Yargısız infazlar ve ihanet suçlamaları

30 Haziran 1934 sabahı saat 04:30'da Hitler, Münih'e uçtu. İlk olarak Bavyera İçişleri Bakanlığı'na giderek bir gece önceki SA taşkınlıklarının sorumlularıyla yüzleşti.

Öfkelenen Hitler, Münih polis şefi August Schneidhuber'in apoletlerini söktü ve ona "Seni ihanetle suçluyorum!" diye bağırdı. Schneidhuber, aynı gün içinde idam edildi. Ardından Hitler, SS ve polis birlikleriyle birlikte Röhm ve diğer SA liderlerinin kaldığı Bad Wiessee'deki Hanselbauer Oteli'ne baskın düzenledi.

Baskın sırasında SA liderleri yataklarında gafil avlandı. Hitler, Breslau SA lideri Edmund Heines'i 18 yaşındaki bir erkekle yatakta yakalayınca ikisinin de derhal dışarı çıkarılıp vurulmasını emretti.

Münih'teki parti merkezine dönen Hitler, toplanan kalabalığa yaptığı konuşmada "dünya tarihindeki en kötü ihaneti" kınadığını söyledi. "Disiplinsiz ve itaatsiz karakterlerin ve asosyal ya da hastalıklı unsurların" yok edileceğini ilan etti. Bu sırada Berlin'de bulunan Goebbels, Göring'i arayarak "Kolibri" parolasını verdi ve tasfiyenin ülke geneline yayılması emrini iletti.

SS komutanı Sepp Dietrich'e bağlı infaz mangaları, Stadelheim hapishanesinde ve Lichterfelde kışlalarında onlarca SA liderini yargısız bir şekilde kurşuna dizdi.

Tasfiyenin sonuçları: Mutlak iktidar ve ordunun sadakati

İki gün süren tasfiye operasyonu, Nazi Almanyası için bir dönüm noktası oldu. SA'nın siyasi ve askeri gücü tamamen yok edildi, lideri Ernst Röhm de dahil olmak üzere yüzlerce kişi hayatını kaybetti.

Bu kanlı temizlik, SA'yı tehdit olarak gören Alman ordusunun (Reichswehr) Hitler'e olan bağlılığını ve desteğini kesinleştirdi. Ordu, kendi rakibinin ortadan kaldırılmasını memnuniyetle karşıladı.

En önemlisi, Alman mahkemeleri bu yargısız infazları "devletin kendini savunması" olarak nitelendirerek geriye dönük olarak yasallaştırdı. Bu karar, Nazi rejimine gelecekteki keyfi şiddet eylemleri için yasal bir kılıf sağladı.

Hitler, 13 Temmuz 1934'te Reichstag'da yaptığı konuşmada yaşananları meşrulaştırarak kendisine "Alman halkının yüce yargıcı" unvanını verdi. Uzun Bıçaklar Gecesi, Hitler'in parti ve devlet üzerindeki mutlak ve sorgulanamaz liderliğini tescilleyen olay olarak tarihe geçti.