Tarihte Bugün: Srebrenitsa Soykırımı
Bosna Savaşı sırasında Sırp güçler tarafından 8 binden fazla Boşnak sivilin katledildiği Srebrenitsa Soykırımı'nın üzerinden 30 yıl geçti.
Son Güncelleme: 11.07.2025 - 09:54
- Bosna Savaşı sırasında, 11-22 Temmuz 1995 tarihleri arasında General Ratko Mladić komutasındaki Sırp Cumhuriyeti Ordusu, BM'nin "güvenli bölge" ilan ettiği Srebrenitsa'da 8 binden fazla Boşnak erkeği ve çocuğu sistematik olarak öldürdü.
- Uluslararası Eski Yugoslavya Ceza Mahkemesi (ICTY), Srebrenitsa'da yaşananları soykırım olarak tanıdı ve aralarında Sırp komutan Ratko Mladić ile Bosnalı Sırp lider Radovan Karadžić'in de bulunduğu çok sayıda kişiyi müebbet hapis cezasına çarptırdı.
- BM Genel Kurulu, 23 Mayıs 2024'te aldığı kararla 11 Temmuz'u "Uluslararası Srebrenitsa Soykırımı'nı Anma ve Düşünme Günü" ilan etti.
Srebrenitsa'da ne oldu?
Yugoslavya'nın 1990'ların başında dağılması, bölgede derin etnik gerilimleri ve çatışmaları tetikledi. Bu süreçte bağımsızlığını ilan eden Bosna-Hersek'te Sırplar, Boşnaklar ve Hırvatlar arasında kanlı bir savaş patlak verdi.
Savaşın ortasında, binlerce Boşnak sivil, Sırp güçlerinin etnik temizlik operasyonlarından kaçarak BM tarafından "güvenli bölge" ilan edilen Srebrenitsa'ya sığındı. Kasaba, Hollandalı barış gücü askerlerinin koruması altındaydı.
BM korumasındaki kasaba nasıl düştü?
11 Temmuz 1995'te General Ratko Mladić liderliğindeki Bosnalı Sırp güçleri, ağır silahlarla donatılmış bir şekilde kasabaya saldırdı. Hafif silahlı Hollandalı BM barış gücü askerleri, Sırp ilerleyişi karşısında etkisiz kalarak direniş göstermedi.
Sırp ordusunun kontrolü ele geçirmesiyle on binlerce sivil, Potočari'deki BM üssüne sığındı. Ancak Sırp askerleri, kadın ve çocukları otobüslerle bölgeden ayırırken, 12 yaş üstü tüm erkekleri alıkoydu.
Binlerce sivil sistematik olarak katledildi
Alıkonulan 8 binden fazla Boşnak erkek ve çocuk, sonraki günlerde Srebrenitsa çevresindeki ormanlık alanlarda, fabrikalarda ve depolarda sistematik bir şekilde infaz edildi. Katliam, İkinci Dünya Savaşı'ndan bu yana Avrupa'da yaşanan en büyük toplu kıyım olarak tarihe geçti.
Kurbanların cesetleri, kimlik tespitini zorlaştırmak amacıyla farklı yerlerdeki toplu mezarlara gömüldü. Geçtiğimiz günlerde kimliği yeni tespit edilen 7 kurban, bugün Potoçari Anıt Mezarlığı’nda toprağa verilecek. Aradan geçen 30 yıla rağmen, yaklaşık 1000 kurbanın cesedine ise hala ulaşılamadı.
Uluslararası mahkeme 'soykırım' dedi
Lahey'deki Eski Yugoslavya Uluslararası Ceza Mahkemesi (ICTY), Srebrenitsa'da yaşananları "soykırım" olarak nitelendirdi. Yıllar süren yargılamalar sonucunda, aralarında Ratko Mladić ve dönemin Bosnalı Sırp lideri Radovan Karadžić'in de bulunduğu çok sayıda Sırp yetkili, soykırım ve savaş suçlarından müebbet hapis cezasına çarptırıldı.
Mahkeme başkanı Yargıç Alphons Orie, Mladić'in cezasını açıklarken, "İşlenen suçlar insanlığın bildiği en iğrenç suçlar arasında yer alıyor" ifadelerini kullandı. Duruşmalar sırasında tanıklar, bazı kurbanların diri diri gömüldüğü ve ebeveynlerin çocuklarının öldürülüşünü izlemeye zorlandığı gibi dehşet verici detaylar anlattı.
Soykırımın inkarı ve BM'nin tarihi kararı
Sırbistan ve Bosnalı Sırp yetkililer, uluslararası mahkeme kararlarına rağmen Srebrenitsa'da yaşananların soykırım olduğunu reddetmeye devam etmektedir. Bosnalı Sırp lider Milorad Dodik, yaşananların "büyük bir hata" ve "suç" olduğunu ancak soykırım olmadığını savunmaktadır.
Bu inkar politikalarına karşı Almanya ve Ruanda'nın öncülüğünde BM Genel Kurulu'na bir karar tasarısı sunuldu. 23 Mayıs 2024'te yapılan oylamada tasarı, 84 ülkenin kabul oyuyla kabul edildi. Karara göre 11 Temmuz, dünya genelinde "Srebrenitsa Soykırımı'nı Anma Günü" olarak anılacak ve üye ülkeler eğitim müfredatlarında bu konuya yer vererek soykırımın inkarıyla mücadele edecek.
Türkiye, ABD, İngiltere ve Fransa gibi ülkeler karara destek verirken; Sırbistan, Rusya, Çin ve Macaristan ret oyu kullandı. 68 ülke ise çekimser kaldı.
Kaynak:
GDH Haber
İLGİLİ HABERLER
Srebrenitsa'da 30 yıl sonra 7 kurban daha toprağa verilecek
Srebrenitsa’da 30 yıl sonra 7 kurban daha toprağa verildi
Cumhurbaşkanı Erdoğan: Unutulan soykırım tekrarlanır
Şanlıurfa’da 12 bin yıllık 'amfi tiyatro' ortaya çıktı
Oylum Höyük kazılarında Hitit dönemine ait yeni çivi yazılı belgeler ortaya çıktı
Tarihte bugün: TBMM'yi tanıyan ilk İtilaf devleti Fransa ile Ankara Anlaşması imzalandı
DİĞER HABERLER
Şanlıurfa’da 12 bin yıllık 'amfi tiyatro' ortaya çıktı
Oylum Höyük kazılarında Hitit dönemine ait yeni çivi yazılı belgeler ortaya çıktı
Tarihte bugün: TBMM'yi tanıyan ilk İtilaf devleti Fransa ile Ankara Anlaşması imzalandı
Karahantepe'de Neolitik Çağ insanlarının yaşadığı 30'dan fazla kulübe bulundu
Tarihte bugün: Uşi Antlaşması imzalandı, Osmanlı Afrika'daki son toprağını kaybetti
Tolstoy'un yeğeni, atasının tutulduğu Yedikule Zindanları'nı ziyaret etti
Tarihte bugün: Fransa'nın son kraliçesi Marie Antoinette giyotinle idam edildi
Mardin'de tarihi değirmenin altından 1500 yıllık mozaik çıktı
Syedra Antik Kenti'nde dünyadaki üçüncü Aziz Pavlus freski keşfedildi
Soğmatar Antik Kenti'nde 3 bin yıllık kamusal yapı keşfedildi


