Zerzevan Kalesi'nde 1800 yıllık su dağıtım sistemi bulundu

• Zerzevan Kalesi'nde 1800 yıllık su dağıtım sistemi ve basınçla su taşıyan pişmiş toprak borular (künkler) bulundu.
• Bu sistemin, suyu kilometrelerce uzaktan getirip kaledeki sarnıçlara, konutlara ve Mithras Tapınağı'na dağıttığı anlaşıldı.
• Kazı Başkanı Prof. Dr. Aytaç Coşkun, keşfi "Roma'nın büyük bir mühendislik harikası" olarak nitelendirdi.
• UNESCO Dünya Miras Geçici Listesi'nde yer alan kale, Roma döneminde stratejik bir askeri yerleşim olarak kullanılıyordu.

Roma'nın mühendislik harikası gün yüzüne çıktı

Diyarbakır'daki 3 bin yıllık Zerzevan Kalesi'nde 2014 yılından bu yana devam eden arkeolojik kazılarda önemli bir keşfe imza atıldı. Roma İmparatorluğu döneminde askeri yerleşim olarak kullanılan kalede, 1800 yıllık olduğu tespit edilen karmaşık bir su dağıtım sistemi ortaya çıkarıldı.

Kazı Heyeti Başkanı Prof. Dr. Aytaç Coşkun, keşfin önemini vurgulayarak, "Kalede, Roma'nın büyük bir mühendislik harikası su sistemi bulunuyor. İlk defa kaledeki su sistemini keşfetmiş olduk," dedi. Bu sistemin, 8,5 kilometre uzaktaki kaynaklardan gelen suyu kaledeki 63 sarnıca, konutlara ve diğer yapılara ulaştırdığı belirlendi.

Su basınç sistemiyle taşınıyordu

Yapılan incelemelerde, dağıtım sisteminde pişmiş topraktan yapılmış su boruları (künkler) bulundu. Prof. Dr. Coşkun, bu boruların, suyun basınç kullanılarak yüksek seviyelere çıkarıldığını ve böylece kalenin her alanına dağıtımının sağlandığını gösterdiğini belirtti.

Bu gelişmiş sistemin, suyun önce devasa sarnıçlarda depolandığını ve ardından hem kanallar hem de basınçlı borular aracılığıyla yerleşimin her noktasına iletildiğini ortaya koydu. Kazılarda ayrıca askerlerin ve sivillerin suyu yanlarında taşıdıklarını gösteren matara parçalarına da ulaşıldı.

Kale binlerce kişiye bir yıl yetecek suya sahipti

Zerzevan Kalesi'nin stratejik önemi, su depolama kapasitesiyle de ortaya çıktı. Kaledeki 63 sarnıcın on binlerce ton su depolama kapasitesine sahip olduğu anlaşıldı.

Prof. Dr. Coşkun, bu kapasitenin, "10 binlerce kişinin 1 yıl kaleden çıkmadan ihtiyacını karşılayacak kadar" olduğunu ifade etti. Özellikle kuşatma zamanlarında sivil halkın da sığınmasıyla artan nüfusun su ihtiyacının, hem yer üstündeki hem de yer altındaki devasa su depolarıyla karşılandığı anlaşıldı.