• Büyük Taarruz'un zaferle sonuçlanmasının ardından TBMM Hükümeti ile İtilaf Devletleri (İngiltere, Fransa, İtalya) arasında Bursa'nın Mudanya ilçesinde ateşkes görüşmeleri başladı.
• Türkiye'yi Batı Cephesi Komutanı İsmet Paşa'nın (İnönü) temsil ettiği müzakereler, çetin pazarlıkların ardından 11 Ekim 1922'de anlaşmayla sonuçlandı.
• Mütareke ile Türk ve Yunan kuvvetleri arasındaki silahlı çatışmaların durdurulması kararlaştırıldı ve Yunanistan'ın Doğu Trakya'yı boşaltması kabul edildi.
• Anlaşma, İstanbul ve Boğazların yönetiminin TBMM Hükümeti'ne devredilmesini öngörerek, Osmanlı İmparatorluğu'nun hukuken sona erdiğini gösteren önemli bir adım oldu.

Türk ordusunun 9 Eylül 1922'de İzmir'i kurtarması ve ardından Çanakkale ile İstanbul'a yönelmesi, İtilaf Devletleri'ni endişelendirdi. Özellikle Boğazlar üzerindeki kontrollerini kaybetmek istemeyen İngiltere ile TBMM Hükümeti arasında "Çanakkale Krizi" olarak bilinen bir gerilim yaşandı.

Ancak askeri bir çatışmayı göze alamayan ve müttefiklerinden yeterli desteği göremeyen İngiltere, ateşkes görüşmelerine razı oldu. 3 Ekim 1922'de Bursa'nın Mudanya ilçesinde başlayan konferansta TBMM Hükümeti'ni İsmet Paşa temsil ederken, İtilaf Devletleri adına İngiltere'yi General Harrington, Fransa'yı General Charpy ve İtalya'yı General Mombelli temsil etti. Yunanistan ise görüşmelere doğrudan katılmayarak bir gemide bekledi.

Doğu Trakya savaşılmadan kurtarıldı

Görüşmelerdeki en çetin pazarlıklar, Doğu Trakya'nın ve İstanbul'un TBMM Hükümeti'ne devri konusunda yaşandı. İsmet Paşa'nın kararlı ve tavizsiz tutumu, Türk tezlerinin kabul edilmesinde kilit rol oynadı.

Sonuç olarak, 14-15 Ekim gecesinden itibaren Türk-Yunan çatışmasının sona ermesi kararlaştırıldı. Anlaşmanın en önemli maddelerinden biri, Yunan ordusunun 15 gün içinde Doğu Trakya'yı Meriç Nehri'nin batısına kadar boşaltması ve bölgenin İtilaf Devletleri aracılığıyla 30 gün içinde Türk yönetimine devredilmesiydi. Bu sayede Edirne, Kırklareli ve Tekirdağ gibi vatan toprakları tek bir kurşun atılmadan geri kazanılmış oldu.

Lozan'ın kapısını aralayan diplomatik zafer

Mudanya Mütarekesi, sadece silahları susturmakla kalmadı, aynı zamanda İstanbul, Boğazlar ve çevresindeki yönetimin de barış antlaşması imzalanana kadar TBMM Hükümeti'ne bırakılmasını sağladı. Bu madde, başkenti fiilen işgal altında olan Osmanlı İmparatorluğu'nun hukuken sona erdiğinin uluslararası alanda tescili anlamına geliyordu.

Milli Mücadele'nin askeri safhasını başarıyla kapatan ve diplomatik safhasını başlatan Mudanya Ateşkes Antlaşması, bir ay sonra başlayacak olan Lozan Barış Konferansı'nın da önünü açmıştır. Bu antlaşma, Türk milletinin bağımsızlık ve egemenlik haklarını masada da kabul ettirdiğinin somut bir belgesi olarak tarihteki yerini almıştır.