Tarihte Bugün: İstanbul'daki tüm meyhaneler yıktırıldı
Tarihte bugün, 1670 yılında Padişah IV. Mehmed'in (Avcı Mehmed) fermanıyla, payitaht İstanbul'daki bütün meyhanelerin yıktırılmasına karar verildi.
Son Güncelleme: 19.07.2025 - 08:00
- Padişah IV. Mehmed'in emriyle gerçekleştirilen yıkım, dönemin en sert yasaklarından biri olarak tarihe geçti.
- Kararın alınmasında, Padişah'ın üzerinde büyük etkisi olan vaiz Vani Mehmed Efendi ve temsilcisi olduğu Kadızadeler hareketinin baskısı kilit rol oynadı.
- Yasaklar sadece şarap ve alkolü değil, tütün ve kahvehaneleri de kapsayarak sosyal yaşam alanlarını ciddi şekilde kısıtladı.
- Bu katı uygulamaların temelinde dini gerekçelerin yanı sıra, olası isyanları ve toplumsal kargaşayı önleme amacı da yatıyordu.
Padişah IV. Mehmed'in fermanı ve Kadızadeler hareketinin rolü
Sultan IV. Mehmed döneminde, devlet politikaları üzerinde etkili olan en önemli gruplardan biri Kadızadelerdi. Dini ve sosyal hayatta katı bir tutum sergileyen bu hareket, Padişah'ın hocası Vani Mehmed Efendi aracılığıyla sarayda büyük bir nüfuz elde etti.
Kadızadeler, tütün, kahve ve alkol gibi keyif verici maddelerin yanı sıra müziği ve bazı tasavvufi ritüelleri de "bidat" (dinde sonradan ortaya çıkan şeyler) olarak görüyor ve yasaklanmasını talep ediyordu. Vani Mehmed Efendi'nin telkinleriyle hareket eden Padişah IV. Mehmed, sonunda İstanbul'daki şarap ve içki satışı yapılan tüm dükkanların, yani meyhanelerin tamamen ortadan kaldırılması yönünde bir ferman yayımladı.
Yasak sadece şarapla sınırlı kalmadı
Meyhanelerin yıktırılması kararı, dönemin yasakçı zihniyetinin sadece bir parçasıydı. IV. Murad döneminde başlayan ancak IV. Mehmed zamanında daha da şiddetlenen uygulamalarla tütün içmek ve kahvehanelerde toplanmak da yasaklanmıştı.
Bu mekanlar, potansiyel fesat yuvaları ve yönetime karşı eleştirilerin yapıldığı yerler olarak görülüyordu. Özellikle büyük İstanbul yangınları gibi felaketlerin ardından, bu tür toplanma alanlarının kamu düzenini tehdit edebileceği endişesi, yasakların daha da sertleşmesine zemin hazırladı.
Toplumsal düzen ve dini baskı kıskacında bir başkent
1670 yılında meyhanelerin yıkılması, Osmanlı başkentinde sosyal hayatın ve eğlence kültürünün ağır bir darbe almasına neden oldu. Gayrimüslimlerin işlettiği bu mekanlar, farklı toplumsal kesimlerden insanların bir araya geldiği yerler olması bakımından da önemliydi.
Yasaklar, dini bir çerçevede sunulsa da temelde toplumsal kontrolü sağlama ve merkezi otoriteyi güçlendirme amacı taşıyordu. Ancak, Osmanlı tarihi boyunca sıkça görüldüğü gibi, bu tür katı yasaklar kalıcı olmamış, sonraki dönemlerde siyasi ve sosyal koşulların değişmesiyle uygulamalar gevşemiştir.
Kaynak:
GDH Haber
GDH Digital NSosyal hesabını takip edebilirsiniz.
İLGİLİ HABERLER
Tarihte bugün: Mudanya Mütarekesi imzalandı
Tarihte bugün: Che Guevara Bolivya'da infaz edildi
Tarihte bugün: TBMM'yi tanıyan ilk İtilaf devleti Fransa ile Ankara Anlaşması imzalandı
Tarihte bugün: Fransa'nın son kraliçesi Marie Antoinette giyotinle idam edildi
Tarihte bugün: İmam Hüseyin Kerbela'da şehit edildi
Tarihte bugün: Uşi Antlaşması imzalandı, Osmanlı Afrika'daki son toprağını kaybetti
DİĞER HABERLER
Şanlıurfa’da 12 bin yıllık 'amfi tiyatro' ortaya çıktı
Oylum Höyük kazılarında Hitit dönemine ait yeni çivi yazılı belgeler ortaya çıktı
Tarihte bugün: TBMM'yi tanıyan ilk İtilaf devleti Fransa ile Ankara Anlaşması imzalandı
Karahantepe'de Neolitik Çağ insanlarının yaşadığı 30'dan fazla kulübe bulundu
Tarihte bugün: Uşi Antlaşması imzalandı, Osmanlı Afrika'daki son toprağını kaybetti
Tolstoy'un yeğeni, atasının tutulduğu Yedikule Zindanları'nı ziyaret etti
Tarihte bugün: Fransa'nın son kraliçesi Marie Antoinette giyotinle idam edildi
Mardin'de tarihi değirmenin altından 1500 yıllık mozaik çıktı
Syedra Antik Kenti'nde dünyadaki üçüncü Aziz Pavlus freski keşfedildi
Soğmatar Antik Kenti'nde 3 bin yıllık kamusal yapı keşfedildi


