Tarihte Bugün: Vezüv Yanardağı patladı, Pompei küller altında kaldı
Tarihte bugün, MS 79 yılında Roma İmparatorluğu'nun hareketli liman kenti Pompei, Vezüv Yanardağı'nın patlamasıyla yok oldu. Şehir, sakinleriyle birlikte volkanik kül ve ponza taşı tabakasının altına gömüldü.
Son Güncelleme: 24.08.2025 - 08:00
- MS 79'da Vezüv Yanardağı'nın korkunç patlaması, Pompei, Herculaneum ve Stabiae gibi Roma şehirlerini haritadan sildi.
- Şehrin yok olmasına sebep olan asıl etken lav değil, saatte yüzlerce kilometre hızla ilerleyen ve aşırı sıcak gaz, kül ve kaya parçalarından oluşan piroklastik akıntılardı.
- Binlerce insanın hayatını kaybettiği felaket, şehri ve insan kalıntılarını küller altında koruyarak Roma İmparatorluğu'nun günlük yaşamına dair eşsiz bir arkeolojik kaynak oluşturdu.
Felaketin günü ve tarihteki belirsizlik
Patlamanın geleneksel olarak 24 Ağustos'ta meydana geldiği bilgisi, felakete tanıklık eden yazar Genç Plinius'un mektuplarına dayanmaktadır. Plinius, patlamayı Napoli Körfezi'nin karşı kıyısındaki Misenum'dan izlemiş ve amcası Yaşlı Plinius'un kurtarma çabaları sırasında hayatını kaybedişini detaylı olarak anlatmıştır.
Ancak son yıllarda yapılan arkeolojik kazılar bu tarihi sorgulamaya açmıştır. Kurbanların daha kalın giysiler giymesi, evlerde sonbahar meyvelerinin bulunması ve bir duvarda keşfedilen "Kasım ayından 16 gün önce" yazılı bir kömür karalaması, patlamanın aslında Ekim sonu veya Kasım başında gerçekleştiğine dair güçlü kanıtlar sunmaktadır.
Lav değil, ölümcül kül ve gaz bulutları
Yaygın kanının aksine, Pompei'yi yok eden şey yavaş akan lavlar değildi. Patlamanın ilk aşamasında şehre metrelerce yükseklikte ponza taşı yağmış, bu durum bazı binaların çatılarını çökertirken bir kısım halkın şehirden kaçmasına da olanak tanımıştır.
Asıl ölümcül darbe, ertesi sabah dağdan aşağıya doğru saatte yüzlerce kilometre hızla inen ve sıcaklığı 300°C'yi aşan piroklastik akıntılarla geldi. Bu kızgın gaz, kül ve kaya bulutu, kaçmaya fırs bulamayan her canlıyı anında öldürerek şehrin üzerini kalın bir tabakayla örttü.
Zamanda donan şehir ve trajik sonlar
Vezüv'ün örttüğü küller, Pompei'yi çürümekten ve zamanın yıpratıcı etkisinden koruyarak eşsiz bir antik kent bıraktı. 18. yüzyılda yeniden keşfedildiğinde, binalar, freskler, günlük eşyalar ve hatta fırınlardaki ekmekler bile binlerce yıl öncesindeki gibi duruyordu.
Arkeologlar, zamanla çürüyen cesetlerin küller içinde bıraktığı boşluklara alçı dökerek, insanların son anlarındaki hallerini gösteren trajik heykeller oluşturdular. Bu kalıntılar, Pompei'nin sakinlerinin son anlarına dair dokunaklı bir pencere açarken, Roma İmparatorluğu'ndaki yaşam hakkında paha biçilmez bilgiler sunmaktadır.
Kaynak:
GDH Haber
İLGİLİ HABERLER
Tarihte bugün: Mudanya Mütarekesi imzalandı
Tarihte bugün: Che Guevara Bolivya'da infaz edildi
Tarihte bugün: TBMM'yi tanıyan ilk İtilaf devleti Fransa ile Ankara Anlaşması imzalandı
Tarihte bugün: Fransa'nın son kraliçesi Marie Antoinette giyotinle idam edildi
Tarihte bugün: İmam Hüseyin Kerbela'da şehit edildi
Tarihte bugün: Uşi Antlaşması imzalandı, Osmanlı Afrika'daki son toprağını kaybetti
DİĞER HABERLER
Şanlıurfa’da 12 bin yıllık 'amfi tiyatro' ortaya çıktı
Oylum Höyük kazılarında Hitit dönemine ait yeni çivi yazılı belgeler ortaya çıktı
Tarihte bugün: TBMM'yi tanıyan ilk İtilaf devleti Fransa ile Ankara Anlaşması imzalandı
Karahantepe'de Neolitik Çağ insanlarının yaşadığı 30'dan fazla kulübe bulundu
Tarihte bugün: Uşi Antlaşması imzalandı, Osmanlı Afrika'daki son toprağını kaybetti
Tolstoy'un yeğeni, atasının tutulduğu Yedikule Zindanları'nı ziyaret etti
Tarihte bugün: Fransa'nın son kraliçesi Marie Antoinette giyotinle idam edildi
Mardin'de tarihi değirmenin altından 1500 yıllık mozaik çıktı
Syedra Antik Kenti'nde dünyadaki üçüncü Aziz Pavlus freski keşfedildi
Soğmatar Antik Kenti'nde 3 bin yıllık kamusal yapı keşfedildi


