Kadirov Hanedanı'ndaki atamalar ne anlama geliyor?

Geçtiğimiz ay 23 yaşındaki kızını Başbakan Yardımcılığı görevine, diğer kızının eşini ise Sağlık Bakanlığı'na atayan Çeçenistan Başkanı Ramzan Kadirov, son haftalarda arka arkaya madalyalara boğduğu 15 yaşındaki oğlu Adam için de uygun bir görev buldu. Kadirov’un oğlunun güvenlik alanında “önemli göreve” atandığını Çeçenistan Enformasyon Bakanı Ahmet Dudayev ve Rusya Duması Üyesi Adam Delimhanov açıkladı.

Dudayev ve Delimhanov, bu “önemli görev”in ne olduğunu duyurmadılar; ancak 15 yaşındaki Kadirov’un “dini savunmaya hazır bir adam” olarak kendini kanıtladığını söylediler.

Daha sonra açıklama yapan Çeçenistan Sağlık Bakanı ve Kadirov’un damadı olan Adam Alhanov ise 15 yaşındaki Adam Kadirov’un “Çeçenistan Başkanı'nın güvenliğini sağlama birimi”nin başına getirildiğini duyurdu.

Rusya mevzuatına göre, Adam Kadirov’un resmi görev alması yasak. 15 yaşını doldurmuş insanlar sadece sınırlı çalışma saatleri kaydıyla sağlık durumlarına zarar vermeyen işleri yerine getirmek için sözleşme imzalayabilirler. Fakat bu yasalar ve kurallar, Kadirov hanedanı için geçerli değil.

Ramzan Kadirov’un küçük oğlu Adam, medyada ilk kez 2016 senesinde boy gösterdi. Henüz 8 yaşındaydı ama 9 ve 10 yaşındaki diğer erkek kardeşleri ile birlikte 12 yaşına kadar çocukların katılımının yasak olduğu karşılıklı dövüş yarışmasına katılmıştı. Tabi ki, Kadirov’un üç oğlu da babalarının izlediği o yarışmayı “kazandı”. Sonraki yıllarda yapılan yarışmaların da kazananı hep Kadirov’un oğulları oldu.

2018 senesinde Adam Kadirov, Kabardey-Balkarlı çocuk sporcu Alan Beyçekuyev ile yarıştı; canlı yayınlanan o dövüşte Beyçekuyev elini bile kaldırmadı ve hakem, Adam’ı galip ilan etti. Ve o yarışmanın sonunda Beyçeekuyev’e nedense Ahmat Kadirov Vakfı adına 100 bin rublelik çek verildi.

Aynı durum iki sene sonra Ugandalı Ukaşi ile yarıştığında da yaşandı; kendi ülkesinde yenilmez olan Ugandalı sporcu, Kadirov’un oğlu ile rekabet ederken kolunu bile kıpırdatmadı, sonra da yere uzandı ve sonuç olarak Adam Kadirov, “Şef şampiyon” ödülünü aldı. O yarışmada Kadirov’un büyük oğlunun karşısına çıkan diğer Ugandalı sporcu da aynı senaryo ile yere yığıldı.

2021’de Adam Kadirov’un Kabardey Balkarlı Aslan Bittirov ile dövüşünde ise yorumcuları bile şoke eden sahne yaşandı. Boks kuralları çerçevesinde devam eden karşılaşmada Bittirov Adam’ın kafasına arka arkaya iki darbe indirdi. Hakem karşılaşmayı durdurdu ve Bittirov’a dönerek 10’a kadar saymaya başladı. O anda Bittirov’un bulunduğu köşeden ringe teslim işareti olan beyaz havlu atıldı. Bittirov, şok ve şaşkınlık içerisinde beklerken hakem Adam Kadirov’u galip ilan etti. Gelenek değişmedi…

Rusya’nın Ukrayna’ya topyekün saldırısının başladığı 2022 senesinde Ramzan Kadirov, Adam da dahil, oğullarının savaşa katıldığını iddia etti. Kadirov’un oğullarının “Ukraynalıları esir aldığı” kurgu videoları Çeçen devlet kanalları aracılığıyla yayınlandı. Ramzan Kadirov, “ek kanıt” olarak Adam ve kardeşlerinin siperden silah attığına ilişkin TikTok videosu da yayınladı. Ramzan Kadirov, oğullarının Ukrayna ordusunun mevzilerine sızdığını, çatışarak Ukraynalı askerleri esir aldığını iddia etti.

Sosyal medyada bu görüntülerin montaj olduğu iddiası yaygınlaşınca Çeçenistan’ın Basından Sorumlu Bakanı Ahmet Dudayev, bunun “montajcıların basit bir işi” olduğunu söylemek zorunda kaldı.

Kadirov’un küçük oğlunun adı bu yaz bir kez daha Rusya'nın gündemine geldi. 15 yaşındaki Adam, Ağustos ayında babasıyla birlikte yasalara göre girmesinin imkansız olduğu karakola girdi ve Kur'an yakmakla suçlanan Volgograd’lı Nikita Juravel’i dövdü.

Ramzan Kadirov da 25 Eylül’de oğlunun tutukluyu dövme görüntülerini savundu. Olay federal siyasette ve medyada büyüyünce Çeçenistan polisi hemen “inceleme” başlattı ve yaşından dolayı giremeyeceği gözaltı merkezine giren ve tutukluyu döven Kadirov’un oğlunun yaşından ötürü ceza alamayacağına karar verdi.

Ramzan Kadirov ise oğlunu “Çeçenistan Kahramanı” unvanı ile ödüllendirdi. Ardından Ramzan Kadirov, iki oğlu ile birlikte Çeçen savaşçılardan oluşan Ahmat birliğini ziyaret etti ve birlik komutanının Adam Kadirov’a rapor verdiğine ve Adam’ın yeni komutan “atadığına” ilişkin görüntüleri resmi kanallar aracılığıyla yayınlattı…

Daha sonra Rusya’nın diğer Müslüman bölgelerinde de Kadirov’un oğlunun ödüllendirildiği törenleri başladı.

İlk hamle Tataristan’dan geldi. Gerçi Tataristan’da önce milletvekili Azat Hamayev, Kadirov’un oğlunun cezaevinde insan dövmesini ve bundan dolayı kahramanlık ödülleri almasını sert sözlerle eleştirdi; ancak bu eleştirilerin ömrü bir gün sürdü.

Ertesi gün Azat Hamzayev, kamuoyu önünde özür dilemeye zorlandı; Tataristan lideri Rüstem Minnihanov ise 15 yaşındaki Adam Kadirov’a Tataristan’ın “Duslık” ödülünü bizzat takdim etti. Bu ödül, “Milletlerarası ve dinlerarası barış ve uzlaşmaya önemli katkı”dan dolayı veriliyor.

25 Ekim’de Adam Kadirov, “Karaçay Çerkes Cumhuriyetine hizmet” madalyası aldı. Karaçay-Çerkes Cumhuriyeti’nin en büyük ödülü olan bu madalya için kendi alanında 20 yıl faaliyet gösterme şartı var; ancak söz konusu Kadirov olunca, faaliyet bir tarafa, 15 yıllık mevcudiyet yeterli oldu.

Kabarey-Balkar ve Adıge yönetimleri ise Kadirov’un oğlu Adam’ı ödüllendirme talebini geri çevirdi. Tabi şimdilik. Kremlin’den ilgili talimat geldiğinde bu cumhuriyetlerin de “veliaht ödüllendirme” törenlerinde yerlerini almayacağının hiçbir garantisi yok…

Ramzan Kadirov, son bir yıla kadar çocuklarını devlet işlerine dahil etme konusunda bu kadar “kararlı” davranmıyordu, “ufak-tefek” madalyalarla, unvanlarla yetiniyordu. Ancak yine de Çeçenistan’da üst düzey görevleri akrabaları ve klanının sadık üyeleri dışında kimseye itibar etmiyordu. Medya, 2022 senesinde Çeçenistan’da Kadirov’un üst düzey görevlerde bulunan 50’den fazla akrabasının listesini yayınlamıştı.

Bu yılın başından itibaren Çeçen lider, çocuklarını ön plana çıkarmaya başladı. Mart ayında Putin, Kadirov’un 17 yaşındaki oğlu, dedesinin adını taşıyan Ahmet Kadirov’u Kremlin’de kabul etmişti. Bundan birkaç hafta sonra da Ahmet Kadirov’un Azerbaycan’da yetkililerle görüştüğü ortaya çıkmıştı.

Ahmet Kadirov, geçtiğimiz sene Çeçenistan Çocuk ve Gençlik Hareketi Konsey Başkanı görevine atanmıştı. 5 Ekim’de Kadirov’un oğluna da “Çeçenistan’ın gençlik politikaları alanında onurlu çalışan” unvanı verdiği belli oldu.

Ekim’in başında Kadirov, daha önce Çeçenistan’ın Kültür Bakanı olarak atadığı 24 yaşındaki kızı Ayşat’ı Başbakan Yardımcılığı görevine getirdiğini duyurdu ve kızını “Çeçenistan Cumhuriyeti’nin Devlet Sanatçısı” unvanına layık gördü.

Söz konusu unvana ilişkin yönetmelik, “Devlet Sanatçısı” adını taşıyan kişinin yaratıcılığı ile Çeçenistan’da sanatın gelişimine katkıda bulunması gerekliliğini öngörüyor ama Kadirov’un kızının böyle bir meziyeti yok. Kadirov, bu kararının gerekçesini de “Kızım sanatçı değil; ancak bu unvanı tesis eden babam Ahmet Kadirov onun sanatçı olmasını öngörüyordu.” sözleriyle açıkladı.

5 Ekim’de ise Kadirov, Grozni okul öncesi eğitim departmanının başkanı olan 23 yaşındaki diğer kızı Hadijat’ı “sosyal alanda onurlu faaliyetinden dolayı” yeni unvana layık gördü. Hadijat’ın eşi, Çeçenistan’ın eski İçişleri Bakanı Ruslan Alhanov’un oğlu Adam Alhanov’u ise Sağlık Bakanı olarak atadı.

Uzmanlara göre, Kadirov’un çocuklarını ön plana çıkarması, Kremlin’in projesi. Moskova, Çeçenistan’ı tamamen Kadirov’un aile meselesine dönüştürerek pasifize ettiği Çeçen toplumunda Ramzan sonrası ortaya çıkabilecek en küçük itiraz emaresini bile doğmadan yok etmeyi hedefliyor. Çeçenistan’da Kadirov’un aile bireylerinin bizzat yer aldığı bir hanedan Kremlin için “sadık tebaa Çeçenistan” modelini sürdürmenin en garantili yolu olarak görülüyor.