ABD-Japonya-Güney Kore Zirvesi ve Asya Pasifik'te değişen dengeler

Avusturya merkezli BRAC Institute of Development'da ABD, Japonya ve Güney Kore arasında gerçekleşen zirvenin ve sonuçlarının değerlendirildiği bir analiz yayınlandı. 

ABD-Japonya-Güney Kore Zirvesi'nde alınan kararlar, bölge için yeni bir dönüm noktasını beraberinde getirebilir tespiti yapılan analizde, zirvede alınan kararların Hint-Pasifik ve Doğu Asya bölgelerindeki jeopolitik manzarayı değiştirecek potansiyele sahip olduğu belirtildi. 

İşte BRAC Institute of Development'de yayınlanan analiz:

Asya'da gelişen yeni jeopolitik dinamiklerle birlikte müttefikler olarak bilinen ABD, Japonya ve Güney Kore, Kuzey Kore ve Çin'in Asya-Pasifik bölgesinde yarattığı tehditlere karşı birleşik bir cephe sergilemeye çalışıyor.

Bu amaçla Joe Biden, Fumio Kishida ve Yoon Suk Yeol, bölgesel güvenlik ve ekonomik zorluklar başta olmak üzere çeşitli konularda üçlü işbirliği ve ortaklıklarını güçlendirmek üzere Camp David'de bir araya geldi. Zirve 19-20 Ağustos tarihleri arasında Camp David'de gerçekleşti.

Zirve üç ülke için türünün ilk örneği oldu ve müttefikler arasında yeni bir işbirliği dönemine işaret etti. Ancak zirve, üçlü ittifakı bölgedeki çıkarlarına ve nüfuzuna yönelik bir tehdit olarak gören Pekin ile gerilimi arttırabilir.

Hint-Pasifik Bölgesi; Biden, Kishida ve Yoon gibi siyasi figürler arasında bir dizi ortak çıkara ev sahipliği yapmaktadır.

Üç lider ilk olarak Kore Yarımadası'nda kapsamlı bir nükleer silahsızlanmaya ulaşılması yönündeki ortak hedeflerini dile getirdiler. Ayrıca Kuzey Kore'ye daha fazla nükleer denemeden kaçınarak ve diplomatik müzakereleri yeniden başlatarak itidalli davranması çağrısında bulundular. Ayrıca, üç lider Tayvan Boğazı'nda barış ve istikrarı teşvik etmeye kararlı olduğunu açıkladı. Boğazlar arası meselelerin barışçıl bir şekilde çözüme kavuşturulmasını desteklediklerini ifade ederek Tayvan'ın bölgesel rolünün korunmasının önemini vurguladılar.

Ayrıca üç lider, başta Güney Çin Denizi ve Doğu Çin Denizi'nde seyrüsefer serbestisi olmak üzere uluslararası hukuk ilkelerinin korunması konusunda ortak bir hedefe sahip.

Son olarak, bu ülkeler aktif bir şekilde ekonomik işbirliğini sürdürmekte ve dayanıklılık için çaba sarf etmektedir. Üç lider, tedarik zincirindeki aksaklıkların izlenmesi ve hafifletilmesi amacıyla erken uyarı sistemlerine yönelik pilot programlar başlatılması konusunda görüş birliğine varmıştır. Bu girişim özellikle nadir toprak malzemeleri ve tıbbi malzemeler gibi hayati sektörlere odaklanıyor. Ayrıca, dijital işlemler, inovasyon, yenilenebilir enerji, iklim değişikliğinin azaltılması ve altyapı projelerinin ilerletilmesi alanlarında işbirliklerini güçlendirmek üzere karşılıklı mutabakata varmdı.

Amerika Birleşik Devletleri bu zirveden, güvenlik önlemlerinin arttırılması ve ekonomik işbirliğinin güçlendirilmesi gibi önemli faydalar elde etti. Rusya ve Ukrayna arasında devam eden savaş, Rusya, Çin ve Kuzey Kore arasında gözle görülür bir ittifakın ortaya çıkmasına neden oldu.

Bu zirvenin toplanması, ABD'nin Japonya ve Güney Kore ile yürüttüğü diplomasi alanında önemli bir adımdır ve ABD'nin Hint-Pasifik bölgesindeki ittifaklarını ve ortaklıklarını güçlendirme konusundaki kararlılığının bir göstergesidir.

Zirve ayrıca ABD'nin özgür ve açık bir Hint-Pasifik bölgesi ilkelerini ilerletme konusundaki liderlik ve stratejik öngörü kapasitesini de ortaya koymaktadır.

Üçlü zirve, ABD'nin müttefiklerine verdiği önemi ve gösterdiği saygıyı simgeleyen saygın Camp David'de gerçekleştirildi. Zirve, üç liderin tarihi farklılıklarının üstesinden gelme ve ortak hedeflere odaklanma konusundaki siyasi cesaretlerini vurgulamak için bir ortam sağladı. Zirve ayrıca ilgili taraflar arasında olumlu ve güvene dayalı bir ilişkinin kurulduğunu göstermiştir ki bu da güçlü bir üçlü ittifakın geliştirilmesinde çok önemli bir unsurdur.

Çin zirveyi, NATO'nun Asya'daki muadilini kurma niyetini ortaya koyan ve Çin'in bölgesel yükselişini kısıtlayan stratejik bir manevra olarak gördü. Çin hükümeti zirveyi şiddetle eleştirmiş ve Asya-Pasifik bölgesinde çelişkilerin ve tırmanan gerginliklerin varlığına ilişkin endişelerini dile getirmiştir.

Çin ayrıca, güvenlik arayışının diğer ulusların güvenlik çıkarlarına ve bölgenin genel barış ve istikrarına zarar verdiğini ileri sürerek suçlamalarda bulundu. Üç liderin ortak açıklamasında Çin, Tayvan'ın sözlerinden duyduğu ciddi endişeyi dile getirdi. Liderler, Tayvan Boğazı'nda huzur ve istikrarı koruma kararlılıklarını yinelerken, boğazlar arası ilişkilerle ilgili meselelerin şiddet içermeyen bir şekilde çözülmesini de desteklediklerini ifade ettiler.

Çin, Tayvan'ı, gerekli görüldüğü takdirde zorlayıcı yollar da dâhil olmak üzere, anakara ile yeniden birleşmesi gereken ayrılıkçı bir eyalet olarak görmekte ve içişlerine dışarıdan herhangi bir müdahaleyi kesin bir dille reddetmektedir. Çin, üç ülkenin Tayvan'ın bağımsızlığını savunanlara yanıltıcı mesajlar vermekten kaçınırken Çin'in temel çıkarlarına ve önemli kaygılarına saygı göstermeleri gerektiği yönündeki görüşünü ifade etmiştir.

Çin, üç ülkenin ekonomik işbirliği ve dayanıklılık girişimlerini onaylamadığını ifade etmiştir. Çin, bu eylemlerin Çin'den ayrılma sürecini kolaylaştırmayı ve aynı zamanda özel bloklar oluşturmayı amaçladığını söyledi. Bu tür çabaların ilgili tüm tarafların çıkarlarına zarar verdiği ve küresel ekonomik toparlanmanın genel ilerleyişi için bir tehdit oluşturduğu değerlendirildi.

Çin, üç ülke arasında balistik füze savunması, istihbarat paylaşımı ve füze savunma işbirliği alanlarında askeri işbirliğinin genişletilmesi önerisinden duyduğu rahatsızlığı iletti. Çin bu gelişmeleri kendi stratejik güvenliği için potansiyel bir risk olarak algılamaktadır.Çin bu tedbirleri bölgesel istikrarı bozma potansiyeline sahip düşmanca adımlar olarak görmektedir.Sonuç olarak Çin, üç ülkeyi Soğuk Savaş zihniyetinden ve sıfır toplamlı oyun yaklaşımından vazgeçmeye çağırdı.

Zirve, Japonya'nın güvenliğini ve refahını sağlamanın önemini kabul ederek, Japonya'nın ABD ile olan ittifakını ve ilişkisini yeniden vurgulaması için bir platform görevi görmüştür. Bu durum özellikle Çin'den kaynaklanan pek çok zorluk ve tehlikenin ışığında büyük önem taşımaktadır.

Ayrıca Japonya, Güney Kore ile diplomatik ilişkilerini geliştirme yönünde ilerlemeler kaydetmiş ve istihbarat paylaşımı anlaşmasını yeniden başlatma konusunda anlaşmaya varmıştır. Ayrıca Japonya, Çin'in toprak iddialarında bulunduğu bir bölge olan Doğu Çin Denizi'ndeki çıkarlarını korumayı taahhüt etmiştir.

Güney Kore, başta yarı iletken endüstrisi olmak üzere tedarik zincirindeki kesintileri azaltma çabaları sayesinde zirveden avantajlar elde etti. Bu endüstriler Güney Kore ve müttefiklerinin ekonomik rekabet gücünü ve dayanıklılığını desteklemede önemli bir rol oynarken aynı zamanda teknik yenilik ve büyümeyi de teşvik etmektedir.Güney Kore, Kuzey Kore'den kaynaklanan nükleer tehditlere ve devam eden nükleer deneme faaliyetlerine karşı güvenliğini korumak için etkili tedbirler uygulamıştır.

ABD ve müttefikleri için öncelikli hedef, üçlü güvenlik işbirliği ve koordinasyonu için sağlam bir çerçeve oluşturmak ve bunu sürdürmekti. Üç lider, bölgesel krizler, provokasyonlar ve tehditler karşısında eylemlerinin koordinasyonunu kolaylaştıracak bir danışma mekanizması geliştirme konusunda görüş birliğine varmıştır. İlgili liderler arasında doğrudan teması kolaylaştıracak üçlü bir telefon hattı kurulması konusunda görüş birliğine varılmıştır.

Ayrıca, her yıl üçlü askeri tatbikatlar yapma ve istihbarat paylaşımı ile füze savunması konularında işbirliğini güçlendirme konusunda mutabakata varmışlardır.Bu devletler ayrıca kabine düzeyinde yıllık üçlü zirveler düzenleme taahhüdünde bulundular.Ancak Çin bu çabaları kendisine karşı bir ittifak kurma girişimi olarak algılamakta ve bunun bölgedeki uluslar arasında bölünmeye yol açacağını düşünmektedir.Çin, üç ülkeyi Çin'in yasal hak ve çıkarlarını korumaya ve aynı zamanda Çin ile karşılıklı avantaja dayalı güven ve işbirliğini geliştirmeye çağırdı.

Sonuç olarak, bu zirve Hint-Pasifik ve Doğu Asya bölgelerindeki jeopolitik manzarayı değiştirmiştir.

Bu durum, ABD'nin birincil güvenlik garantörü olduğu Japonya ve Güney Kore'nin hayati unsurlarının korunması açısından olumlu sonuçlar doğurmuştur. Bu zirve, demokratik uluslardan oluşan üçlü ittifakın Asya bölgesindeki güvenlik ve ekonomik çıkarlarını korumaları ve aynı zamanda Çin'in güçlü eylemlerine karşı koymaları için tamamen yeni bir yol açmıştır.