Asia Times: Mısır, İsrail'in olası Refah saldırısı konusunda nasıl bir yaklaşım izleyecek?

Kanada merkezli yayın organlarından Asia Times'da, İsrail'in soykırım noktasına varan Gazze Şeridi saldırılarının olası sonuçları ve bu saldırıların bölgede ortaya çıkardığı siyasi, ekonomik ve demografik duruma dair etkilerinin değerlendirildiği bir analiz yayınlandı.

Mısır'ın İsrail'in yapmaya hazırlandığı Refah saldırıları nedeniyle, sınırına duvar ördüğüne dikkat çekilen analizde, olası bir mülteci akışının ise gerek ekonomik gerekse de güvenlik anlamında büyük sorunlar yaşayan Mısır'da yeni bir kaosa neden olacağı belirtildi.

Analizde ayrıca, Filistinlilerin durumuna büyük ölçüde sempati duyan Mısır halkının, insani felaketin daha da kötüleşmesini önlemek için mültecileri geçici olarak kabul edebileceği, ancak Sisi yönetiminin Hamas'a sempatileri olması nedeni ile bu insanlara karşı tedbirli davranacağına dikkat çekildi.

İşte Asia Times'da yayınlanan analiz:

Uydu görüntüleri ve video kayıtları Mısır'ın, Refah sınır kapısından Gazze'ye akın eden Filistinli mültecileri kontrol altına almak için kullanılacağı beton duvarlar inşa ettiğini gösteriyor.

İsrail'in Refah kentine yönelik planladığı askeri saldırı giderek yaklaşırken, Mısır Cumhurbaşkanı Abdülfettah El Sisi'yi potansiyel olarak ciddi bir sorunla karşı karşıya bırakıyor.

Zira yüzbinlerce Filistinlinin Mısır'a göç etmesi, son derece kırılgan olan siyasi ortamı ciddi şekilde istikrarsızlaştırabilir.

Mısırlılar için Gazze'deki çatışmanın yayılma potansiyeli büyük bir endişe kaynağı. 2013'ten bu yana Sina Yarımadası'ndaki Mısır askeri tesislerine düzenli saldırılar ile boğuşan Sisi'nin ihtiyaç duyacağı son şey çok sayıda yerinden edilmiş ve travma geçirmiş mülteci.

Ancak %70'i kadın ve çocuktan oluşan 30 binden fazla Filistinlinin ölmesi ve İsrail'in bir milyondan fazla Filistinlinin toplandığı Refah'ı işgal etmeyi planladığı düşünüldüğünde, mültecilerin Sina'ya akın etmesi ihtimali giderek daha olası görünüyor.

Sisi defalarca, İsrail'in Gazze'ye yönelik askeri saldırısını şiddetle kınadı ve sınırın hemen ötesinde yaşanan insani felaketin tamamen farkında.

Ancak iki temel mesele onu çatışmalardan kaçan çaresiz Gazzelileri desteklemek için aceleci ve fedakârca kararlar almaktan alıkoyuyor.

Öncelikle Mısır çok sayıda Filistinli mülteciyi kabul edebilecek durumda değil. Mültecilere ev sahipliği yapmak zorunda kalacak sınır bölgelerinde on yıldır süren isyanla uğraşmanın yanı sıra, ideolojik olarak Hamas ve Müslüman Kardeşler'e yakın grupların güçlü varlığı, ülkedeki popülerliği göz önüne alındığında çok tehlikeli olacaktır.

Sisi, Aralık 2023'te oyların %90'ını alarak seçimi kazanmasına rağmen, oylama yaygın olarak bugüne kadarki en kusurlu seçim olarak görüldü. Muhalefet liderleri tutuklandı ve Sisi'yi eleştiren herkes kınama cezasına çarptırıldı.

Bu nedenle, birçoğu Hamas'ı destekleyecek olan Filistinlilerin akınını kabul etmek Sisi için tehlikeli olabilir.

Diğer yandan Mısır'ın bozuk ekonomik modeli de buna tuz biber ekiyor. Mısır şu anda, Uluslararası Para Fonu'na (IMF) en büyük ikinci borçlu ülke konumunda ve kredilerini arttırmak için görüşmeler yapıyor.

İşsizlik yaklaşık on yıldır artıyor ve 2023 sonu itibariyle enflasyon %38 gibi şaşırtıcı bir seviyeye kadar yükseldi.

Özetle Mısır, Gazzeli mültecilerin kitlesel olarak sınır ötesine göç etmesini kaldırabilecek ne siyasi iradeye ne de ekonomik kapasiteye sahip.

Mısır'a yardımcı olunabilir mi?

Yeterli uluslararası desteğin sağlanması halinde Mısır'ın Gazze'den gelen yerinden edilmiş insanlara kısa ya da uzun süreli sığınma hakkı tanımaya ikna edilmesi mümkün olabilir.

Mısır daha önce de farklı bir bağlamda benzer bir adım atmıştı. Geçen yıl Avrupa Birliği'nden 21 milyon Euro (22.7 milyon ABD Doları) fon karşılığında Sudan'daki şiddetten kaçan 200,000 kişiyi kabul etmişti ve bu anlaşma, göçmen akınlarının Avrupa'ya ulaşmasını önlemeyi amaçlıyordu.

Sisi şimdi de, Mısır'ın kötüleşen ekonomik durumuyla başa çıkmak için Avrupa veya ABD'den yardım karşılığında Gazze çatışmasını kullanarak benzer bir anlaşma sağlayabilir.

Ancak bu sürdürülebilir bir çözüm değil.

Geçici olarak daha fazla mülteci kampı sağlanabilir.

Ancak İsrail'in kara saldırısının ardından Gazze'de meydana gelen hasar göz önüne alındığında, yerinden edilen bu insanların kalıcı olarak yerleştirilmesi düşünülmelidir. Sisi'nin bunu kabul etmeye hazır olması pek olası değil.

'Ertesi gün'

"Ertesi günü" düşünen tek lider Sisi değil. Ramazan ayında yapılması planlanan Refah saldırısı yaklaştıkça sorun daha da büyüyor.

ABD Başkanı Joe Biden, İsrail ve Filistin için yeni bir iki devletli çözüm müzakerelerini kolaylaştırmak için Filistin Yönetimi'nin yeniden canlandırılması gerektiğinden bahsetti.

Her iki halk arasında yaşanan travma ve şiddet ortamında bunu öngörmek zor olsa da, bu uzun vadeli plan Mısır'ın önemli bir rol oynayabileceği bir plandır.

İstihbarat servislerinin Hamas'ın tünel sistemi hakkında önemli bilgilere sahip olduğu biliniyor ve birçok Mısır ordusu personelinin Gazze'deki kaçakçılık ekonomisine dahil olduğu bildiriliyor.

Bu arada Mısır'ın Filistin devletine yönelik uzun süredir devam eden tutumu, İsrail ile on yıllardır devam eden normalleşme süreci ve yakın zamanda Katar gibi Kardeşlik yanlısı devletlerle ilişkilerini yeniden başlatması, onu iki devletli bir çözüm planını teşvik etmek için eşsiz bir konuma getiriyor.

Aralık ayında Mısır ve Katar, rehinelerin aşamalı olarak serbest bırakılması ve esir takası şartına bağlı bir ateşkes planı geliştirmek için işbirliği yaptı. Bu plan İsrail'in uzlaşmazlığı nedeniyle oldukça hızlı bir şekilde çökmüş olsa da, çatışmanın nihai olarak sona erdirilmesi için üzerine inşa edilecek bir model olabilir.

Sürdürülebilir bir ateşkes sağlanamazsa Mısır, yerinden edilmiş yüz binlerce Filistinlinin sorumluluğunu üstlenmek zorunda kalma ihtimaliyle karşı karşıya kalacaktır.

Filistinlilerin durumuna büyük ölçüde sempati duyan Mısır halkı, insani felaketin daha da kötüleşmesini önlemek için mültecileri geçici olarak kabul edebilir.

Ancak Sisi'nin uzun vadede bazı ciddi kararlar alması gerekecek. Aksi takdirde kanlı İsrail-Filistin çatışması, ülkesi için de vahim sonuçlar doğurabilir.