Financial Times: Putin’in mutlak otoritesinin teyidi: Prigojin’in ölümü

Wagner Grubu’nun lideri Yevgeni Prigojin’in ölümü, Rusya-Ukrayna Savaşı’nın akıbetinden Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in otoritesine kadar pek çok konuyu tartışmaya açtı. İngiltere merkezli Financial Times da konuyla ilgili olarak “Putin’in mutlak otoritesinin teyidi: Prigojin’in ölümü” başlıklı bir analiz yayınladı.

Alexander Gabuev tarafından kaleme alınan analizde “Putin’in acımasız rejiminin önünde hiç bir engel duramıyor. Dolayısıyla Rusya, Ukrayna’daki zulüm dolu savaşını sürdürecek.” ifadeleri yer alıyor.

İşte Financial Times’ta yayınlanan o analiz:

Wagner Grubu’nun lideri Yevgeni Prigojin’in Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in mutlak otoritesini yerle bir edeceği yönündeki beklentiler, 23 Ağustos’ta Prigojin ve Wagner Grubu’nun üst düzey komutanlarından Dmitri Utkin’in ölümüyle son buldu. İkilinin hayatı, Moskova’nın kuzeybatısında düşen özel bir uçakta sona erdi.

Böylelikle Wagner Grubu’nun küresel düzeyde çılgınca yüselen görünümü bizzat Wagner’i yaratan eller tarafından yok edildi. Gizemli uçak kazası, Wagner Grubu’nun üstüne ağır bir perde çekti. Ancak duman dağıldığında, her şey şimdikinden daha net olacak. Kremlin açısından durum zaten net. Realite şu ki; Vladimir Putin’in son derece acımasız rejiminin önünde hiç bir engel duramıyor. Dolayısıyla Rusya, Ukrayna’daki zulüm dolu savaşını da sürdürecek.

23 Haziran’da birçok kişi, Prigojn’in Rusya Savunma Bakanı ve Genelkurmay Başkanı’nı aylarca eleştirip; hatta Putin’e yönelik tenkitlerini dolaylı yollarla dile getirdikten sonra Wagner liderinin “Putin sorununu” çözebilecek güçte olup olmadığı tartışılmaya başlanmıştı. Zira ayaklanma günü Wagner birlikleri, hızla başkent Moskova’ya ilerlemeye çalışmış; fakat muhtevası muğlak bir anlaşmayla durdurulmuştu.

Aslında Wagner’in eleştirilerinin bir isyana dönüştüğü süreçte, Putin’e yönelik ağır aşağılamaya rağmen Prigojin’in cezasız kalması da bazı umutlara yol açmıştı. Wagner savaşçılarının özgürce dolaştığı her gün, bu düşünce daha da büyüdü. Zira Prigojin, Putin için bir anlamda saatli bombaydı.

Bununla birlikte Putin yönetimi, isyanın yaşandığı günden itibaren enerjisini Wagner’in operasyonlarını kontrol altına alma, medya gücünü ortadan kaldırma ve Prigojin’in imajını yok etmeye yoğunlaştırdı. Bu süreçte Wagner savaşçılarının çoğu, Savunma Bakanlığı’na sözleşmeli personel olarak dahil olup düzenli birliklere katıldı. Wagner ise Afrika ve Ortadoğu yönetimlerle olan bağlarını sürdürerek varlığını korumaya çalıştı. Elbette aynı çaba, Moskova’da da vardı.

Nitekm Prigojin’in uçağının düşmesinden bir gün önce Rusya Savunma Bakan Yardımcısıs Yunusbek Yevkurov, Libya’yı ziyaret ederek isyancı lider Halife Hafter’le görüştü. Kremlin, Prigojn’in resimden çıkarılması durumunda Rusya’nın çıkarlarının korunacağını güvence altına almaya çalışmıştı. Söz konusu planın başarı şansının bulunduğu söylenebilir. Neticede Wagner Grubu, bağımsız bir aktör değildi ve Putin yönetimi adına vekil unsur olarak faaliyet gösteriyordu.

Prigojin’in ölümünün Rus iç politikasındaki iktidar algısına olan etkisi ise çok daha anlaşılabilir boyutta. Zira Rusya’nın iç dinamiklerinde savaşa ilişkin farklı görüşlere sahip kişilerin süreci etkileyebileceğine dair bir umut varsa, o umut tamamen kırıldı. Kremlin’n rejim karşıtı eleştirileri baskılaması ise 2014 yılında Donbas’taki çatışmaları körükleyen Igor Stelkov’un hapis cezasından beri benzer yöntemleri içeriyor.

Prigojin efsanesi, Rus elitlerine Putin hakkında birkaç yeni ders öğretti. Putin, ihanetle başa çıkmada son derece acımasız. Sonuçta 18 aydır devam eden savaşa rağmen Rusya, Ukrayna’da başarısız. Putin’i ayakta tutan bir şey varsa, o da Wagner’in savaş alanında çok övülemn başarısı ya da başarısızlığı değil. Daha ziyade Rus ekonomisine destek olan insanların becerisi ve Putin’in iç siyasette sorulanamayan konumu, Rus lideri ayakta tutuyor.