Hudson Institute: Rusya'da askeri taht oyunları ve Putin'in olası hamleleri

Rusya, bundan yaklaşık 17 ay önce sadece iki haftalık özel bir operasyona hazırlanıyordu ve bu, 2014'teki Kırım işgalinin bir bakıma daha büyük bir versiyonuydu.

Rusya Genelkurmay Başkanı Valery Gerasimov'un hibrit savaş taktiklerine güvenen Vladimir Putin, devletler arası çatışma eşiğini aşmadan stratejik hedefine ulaşmayı umuyordu.

Ancak hesaplar tutmadı ve neredeyse 17 ay sonra, Rusya kendisini uzun süreli bir savaşın içinde buldu. NATO üyeleri yirmi birinci yüzyılın en kapsamlı çok uluslu askeri yardım kampanyasını başlattı ve Ukrayna'nın morali hala yüksek.

İşgal girişimi tökezlemeye başladığı andan itibaren, Putin kendisinden başka herkesi sorumlu tuttu ve tutmaya devam ediyor.

Stalinist kökleri olan Rus sistemi, liderin otoritesini korumak ve onu sorumluluktan korumak için tasarlanmıştır. Generaller, eski KGB subayı Putin'in başarısızlıklarını kapatmak için adeta birer günah keçisi haline geldi.

Komutanların hızla yer değiştirmesi, Rusya'nın savaç alanındaki başarısızlıklarının yanı sıra Kremlin'in işgalin durumuyla ilgili ciddi endişeler yaşadığını da ortaya koyuyor.

Örnek olarak Rusya'nın Batı Askeri Bölgesi, 2022 yılının Şubat ve Aralık ayları arasında dört farklı komutan tarafından yönetildi. Bunlar; General Yevgeny Nikiforov, General Sergey Kuzovlev, General Roman Berdnikov ve General Aleksandr Zhuravlev gibi üst düzey isimlerdi.

Merkez Askeri Bölge'de de üç lider değişti. Bunlar ise General Alexander Lapin, General Alexander Linkov ve General Andrey Mordvichev olarak kayıtlara geçti.

Son olarak, Güney Askeri Bölge'nin iki komutanı oldu. Bunlardan biri, 2015 yılında Suriye müdahalesinin ilk komutanı olan General Alexander Dvornikov'du.

Putin bu kadar fazla değişiklik yaparak, generallerinin askeri becerilerine güvenmemekle kalmıyor, aynı zamanda generallere süslü üniformalarına rağmen gözden çıkarılabilir olduklarını hatırlatmaya çalışıyor.

Bu generaller, Sovyet Kızıl Ordusu'nun geleneğinden geliyor ve çoğu, Rus-Çeçen Savaşlarında genç subaylar olarak savaş görmüş isimler olarak şu andaki poziyonlara geldiler.

Bu arada Gerasimov ve Savunma Bakanı Sergey Soygu, başarısızlıklarına rağmen yönetimde kalmaya devam ediyor. Aslında Putin bu iki ismi değiştirmeyerek, savaşma kabiliyeti yerine siyasi sadakati tercih ediyor.

Diğer yandan Ukrayna'daki aksilikler, Rus askeri liderlerinin büyük ölçekli uluslararası bir çatışmaya hazırlıksız olduğunu gösterdi.

Rus generallerin etkisizliği bir başka acı gerçeği daha ortaya çıkardı. Rusya aslında, büyük ölçekli konvansiyonel çatışma deneyimi kazanmak için askeri bölge komutanları da dahil olmak üzere binlerce personelini Suriye'de rotasyona tabi tutmuştu. Ama görünen o ki; Suriye'den yürütülen askeri faaliyetler Putin'in bu hedefindeki umduğu sonuçları vermedi.

Suriye'deki süreç, iki nedenden dolayı Putin'in istediği sonuçları ve Rus Ordusu'nun konvansiyonel yetenekler kazanmasını sağlayamadı.

İlk olarak Suriye Ordusu, o zamanki Kudüs Kuvvetleri Komutanı General Kasım Süleymani tarafından organize edilen paramiliter güçlerle birlikte, Rusya'ya ihtiyaç duyulan kara kuvvetleri desteğini sağladı. Bu da Rus ordusunun tek başına operasyon yapabilme tecrübesine ulaşmasını engelledi.

İkincisi, Rus ordusu hiçbir zaman Suriye'de düşman hava savunmasını bastırma veya tümen, kolordu veya ordu düzeyinde birleşik silahlı manevra savaşı gibi büyük konvansiyonel operasyonlar yürütmek zorunda kalmadı.

“Savaş ağaları” siyasi manevra için alan buldu

Kremlin generalleri değiştirirken, Wagner şefi Yevgeny Prigojin ve Çeçen Ramazan Kadirov gibi Rusya'nın yükselen savaş ağaları büyük bir fırsat yakaladı. İki figür, Rus generallerini aşağılamak için Telegram ve diğer kanallar aracılığıyla nüfuzlarını kullandı.

Prigojin sık sık Hava Kuvvetleri'nden General Sergey Surovikin'i ve yine Hava Kuvvetleri'nden General Mikhail Teplinksy'yi överken, Genel Kurmay Başkanı Gerasimov'u ise alkolik olarak nitelendirerek Şoygu'yu hedef aldı. Kadirov ise General Alexander Lapin'i beceriksizliği nedeniyle sert bir şekilde eleştirdi ve General Lapin bu eleştirilerin ardından görevinden alındı.

Rus liderliğinin asker ihtiyacı arttıkça, paralı asker ve paramiliter grupların siyasi gücü de arttı. Ve gelinen noktada Rusya Federasyonu Silahlı Kuvvetleri'nin saha faaliyetlerini yürütebilmesi için bu tür paramiliter gruplara ihtiyacı var.

Basitçe söylemek gerekirse, Rusya'nın Ukrayna'da savaşmak için mevcut her tetikçiye ihtiyacı var. Sözleşmeli olsun ya da olmasın, gönüllüler, paramiliterler ve özel askeri şirketler Rus ordusunun ihtiyacı olduğu çok önemli unsurlar olamaya devam ediyor.

Sonuç:

Rusya'dan yansıyan bilgiler, Wagner isyanının başlangıçta göründüğünden çok daha derin bir komplo olabileceğini öne sürüyor. General Sergei Surovikin de dahil olmak üzere üst düzey askeri figürler olaya karışmış olabilir ve bu iddialar doğru olsun ya da olmasın Rusya içinde ciddi bir krizi tetiklediği göz ardı edilemeyecek boyutlarda.

Peki Putin bu krizi nasıl aşacak? Tehlikeyi önlemek için hangi adımları atacak?

Bu soruların cevabı için Putin'in üç önemli adım atacağı söylenebilir.

İlk olarak, Rusya Federal Güvenlik Servisi (FSB) askeri yapılar üzerinde çok daha sıkı kontrol mekanizmaları işletmeye başlayacaktır.

İkincisi, Putin'in General Viktor Zolotov komutasındaki kişisel muhafızı Rosgvardya'yı güçlendirmesi muhtemel. General Zolotov şu anda Putin'in tam siyasi güvenine sahip tek yüksek rütbeli subay.

Üçüncüsü, Rus Ordusu'nun Ana Askeri-Siyasi Müdürlüğü daha belirgin bir rol oynayabilir. Müdürlük, silahlı kuvvetlerin ideolojik ve siyasi yönünü kontrol eden bir görev üstleniyor.

Zira; siyasi sadakat etrafında yapılanmış bir orduda, bağlılığı sağlayacak bu tür mekanizmalar hayati derecede önem taşımaktadır.