Mises Institute: BRICS'in altına dayalı yeni para birimi dünyada nasıl bir etki uyandıracak?

Dünya medyasında son dönemde, BRICS'in ticaret ve finans için yeni bir uluslararası para birimi oluşturma planları uygulayacağına dair bilgiler yayınlandı. Verilen bilgilere göre bu yeni para birimi "altın destekli" olacak.

BRICS dışişleri bakanları ve on ikiden fazla ülkenin temsilcileri son olarak 2 Haziran 2023'te Güney Afrika'nın Cape Town kentinde bir araya geldi. Zirvede diğer başlıkların yanı sıra, uluslararası bir ticaret para birimi oluşturma konusunda anlaşmaya varıldı.

Kuşkusuz bu hamle, dünyada büyük sonuçlara yol açabilecek bir girişim olarak kabul ediliyor.

BRICS ülkeleri yaklaşık 3,2 milyar insanı, yani dünya nüfusunun yaklaşık yüzde 40'ını temsil ediyor ve birleşik ekonomik çıktıları, neredeyse Amerika Birleşik Devletleri ekonomisinin büyüklüğüne eşit düzeyde. Ayrıca şu anda BRICS kulübüne katılmak isteyen Suudi Arabistan, Birleşik Arap Emirlikleri, Mısır, İran, Cezayir, Arjantin ve Kazakistan gibi çok sayıda ülke bulunuyor.

BRICS ülkelerinin hedefi, “ABD doları emperyalizmine” meydan okuyarak ABD dolarına olan ekonomik ve siyasi bağımlılıklarını azaltmaktır.

Ülkeler bu amaçla, ticari ve finansal işlemler için işlem birimi olarak ABD dolarının yerine yeni bir uluslararası para birimi yaratma planlarını hayata geçirme konusunda hareket geçti.

ABD yönetimi doları, pek çok durumda dünyadaki çok sayıdaki ülkeye karşı "jeopolitik bir silah" olarak kullandı ve bir tür "mali savaş" yürüttü. Washington, “düşman ülkelerin” sermaye piyasasına erişimlerini engelleyerek yaptırımlar uyguluyor ve ekonomilerini çökertmeye çalışıyor.

Son olarak Rusya'nın döviz rezervlerinin dondurulması (şu anda yaklaşık altı yüz milyar ABD doları söz konusu) Batılı olmayan birçok ülkede alarm zillerinin çalmasına neden oldu.

Bu ayrıca pek çok ülkeyi uluslararası döviz rezervlerini yeniden yapılandırmaya sevk etti. Ülkeler; daha az ABD doları tutmak, diğer (daha küçük) para birimlerine geçmek ama her şeyden önce daha fazla altın satın almak şeklinde bir politika izlemeye başladı.

BRCIS, ABD dolarından tamamen uzaklaşmayı nasıl başarabilir?

Yeni BRICS para biriminin nasıl yapılandırılabileceğine dair henüz net bir ayrıntı bulunmamakla birlikte, altına endeksli olacak olması piyasada tutunmasını sağlayabilir.

BRICS para birimi büyük ihtimalle, BRICS merkez bankalarının altın mevduatlarıyla finanse edilen yeni bir banka ("BRICS Bankası") kurulması üzerinden planlanacaktır.

Fiziki olarak yatırılan altın varlıkları, BRICS Bankası'nın bilançosunun varlık tarafında gösterilecek ve örneğin, bir BRICS altınının bir gram fiziki altını temsil ettiği “BRICS altını” şeklinde ifade edilecektir.

BRICS Bankası daha sonra BRICS altını cinsinden krediler verebilir.

BRICS'in altına dayalı para sistemi nasıl işleyecek?

Örneğin, BRICS ülkelerinden ihracatçılara ve/veya yurt dışından mal ithalatçılarına bu para birimi üzerinden fon sağlayabilir.

Kredileri finanse etmek için BRICS Bankası, BRICS altını sahipleriyle bir kredi sözleşmesi yapar ve BRICS altını sahipleri, mevduatlarını faiz karşılığında BRICS Bankası'na aktarabilir. Dahası, BRICS Bankası ve bu şekilde (faiz getiren) BRICS altın mevduatı tutabilen uluslararası yatırımcılardan ilave altın mevduatı da kabul edebilir.

BRICS altını bundan böyle BRICS ülkeleri ve ticari ortakları tarafından uluslararası para olarak, küresel ticaret ve finansal işlemlerde uluslararası bir hesap birimi olarak kullanılabilir. Bu arada, yeni fiili altın para biriminin fiziksel olarak basılması bile gerekmeyebilir ve sanal para olarak kullanılabilir.

BRICS altını talep edenlerin ya BRICS Bankası'ndan BRICS altın kredisi almaları ya da piyasadan altın satın alarak BRICS Bankası'na ya da tayin edilmiş aracı kurumlara yatırmaları gerekecektir.

BRICS'in yeni para birimi dünya piyasalarında nasıl bir etki uyandırabilir?

Tüm bunlarla birlikte, BRICS altınının uluslararası bir ticaret ve işlem para birimi olarak kullanılmasına geçişin büyük olasılıkla geniş kapsamlı sonuçları olacaktır.

İlk olarak; şimdiye kadar sadece ABD doları ve euro para cinsinden ölçülen altın fiyatlarının, bundan sonra mevcut seviyelere kıyasla keskin bir şekilde artması muhtemeldir. 

İkinci olarak; altın fiyatındaki bu tür bir artış, resmi para birimlerinin sarı metal karşısındaki satın alma gücünü devalüe eder. Ayrıca, resmi itibari para birimleri cinsinden malların fiyatları büyük olasılıkla fırlayacak ve muhtemelen mevcut tüm itibari para birimlerinin satın alma gücünü düşürecektir.

Son olarak BRICS ülkeleri, ticaret fazlası verdikleri veya verecekleri ölçüde altın rezervleri oluşturacaklardır. Ticaret açığı olan ülkeler (her şeyden önce ABD) kaybederken, muhtemelen “döviz kuru değişiminin” kazananı olacaklardır.

Bu birkaç husus, “altına dayalı yeni bir uluslararası ticaret para birimi yaratma” konusunun ABD ve Batı ülkeleri için ne kadar rahatsız edici olabileceğini gösteriyor.

BRICS para birimi, küresel ekonomik ve finansal yapıda heyelan benzeri büyük değişiklikleri tetikleyebilir.

Bütün bu veriler ışığında, BRICS ülkelerinin Güney Afrika'nın Johannesburg kentinde 22-24 Ağustos tarihlerinde yapacakları toplantıda nasıl bir yol izleyeceğini görmek ilginç ve heyecanlı olacak.