The National Security: Rusya NATO'nun 5. maddesini nasıl test edebilir?
İngiliz ve Amerikan istihbaratının raporlarına yansıyan Narva bölgesi neden kritik? Rusya, NATO'nun 5. maddesini bu bölgede nasıl test edebilir?
ABD merkezli yayın organlarından The National Security'de, Rusya'nın Ukrayna'daki Luhansk ve Donetsk gibi bölgelerde izlediği stratejiyi yeni bir noktada daha işletebileceğine dair, istihbarat raporlarına yansıyan gelişmelerin değerlendirildiği bir analiz yayınladı.
İngiliz ve Amerikan istihbaratının raporlarına göre; Estonya sınırı boyunca artan Rus istihbarat faaliyetleri Narva için büyük bir tehdit olmaya başladığı belirtilen analizde, bu bölgede Rus varlığının da fazla olduğu ve yeni bir parlama noktası haline gelebileceği tespiti yapıldı.
Analizde ayrıca; Rusya'nın krayna'daki Luhansk ve Donetsk gibi bölgelerde izlediği stratejiyi burada da hayata geçirebileceği ve NATO'nun 5. maddesinin sınırlarını zorlayabileceği iddia edildi.
İşte The National Security'de yayınlanan analiz:
Narva bölgesi, Estonya'da bulunan ve tarih, kültür ve çatışma açısından zengin bir şehir olarak biliniyor ve şu anda, Rusya sınırına komşu olan Narva, büyük bir güvenlik endişesi ile karşı karşıya kalabilir.
İngiliz ve Amerikan istihbaratının raporlarına göre; Estonya sınırı boyunca artan Rus istihbarat faaliyetleri Narva için büyük bir tehdit olmaya başladı. İstihbarat raporlarına göre Rusya, Ukrayna'da olduğu gibi bu şehirde de aynı zemini ve oyun planını hazırlıyor olabilir.
Narva nihayetinde, Moskova'nın NATO'nun karşılıklı savunma yükümlülüklerinin 5. Maddesini test etmeye çalıştığı şehir olarak ortaya çıkabilir.
Narva'ya Rus nüfusu transferi
Narva, Estonya'nın Rusya'ya karşı verdiği Bağımsızlık Savaşı'nda bir parlama noktasıydı. Estonya, müzakereler yoluyla şehri tamamen kendi egemen ülkesine dahil etmeyi başardı ve o dönemde çöken Rus İmparatorluğu da bunu kabul etti.
Ancak, Josef Stalin yönetimindeki Sovyetler Birliği, Estonya'nın ve diğer Baltık ülkelerinin bağımsızlığından vazgeçecek ve Kızıl Ordu 1940 yılında üç ülkeyi de işgal ederek yüz binlerce Estonyalı, Litvanyalı ve Letonyalıyı sürgüne gönderecekti.
Ardından Nazi Almanyası 1941'de Barbarossa Harekatı sırasında Narva'yı ve Doğu Avrupa'nın büyük bölümünü işgal edecekti.
Sovyetler Birliği 1944 yılında karşı saldırıya geçerek şehri yeniden ele geçirirken, Alman ordusu kuşatılmadan önce garnizonunun büyük bir kısmını tahliye edebildi.
Baltık devletlerini 'karşı devrimciler' ve 'Alman işbirlikçileri' olarak etiketleyen Stalin, Estonya sakinlerinin Narva'ya girişini yeniden yasakladı ve 22 binden fazla Estonyalıyı sınır dışı etti.
Stalin bu hamlenin ardından, şehri Ruslar ve Rusça konuşanlarla yeniden doldurarak büyük bir demografik değişime yol açtı.
Hatta Sovyetler Birliği 1947 yılında, Rusların şehre daha fazla göç etmesi için buraya bir uranyum tesisi inşa edecekti.
Narva'daki gerginlikler
Narva, özellikle NATO ile Rusya arasındaki ilişkilerin bozulduğu son birkaç yılda, Batı'ya karşı potansiyel Rus hibrid savaş faaliyetlerinin parlama noktası haline geliyor.
Şehirdeki Rus çoğunluk Putin rejimine giderek daha fazla sempati duyuyor ve yeni bir imparatorluğun Rus irredantizmi Estonyalıları potansiyel bir beşinci kol konusunda endişelendiriyor.
Şehirde yaşanan Rusların çoğu eski nesilden olduğu için, bazıları Kremlin'in 'NATO genişlemesi' ve Ukrayna hükümeti hakkındaki komplolarla ilgili konuşmalarına katılıyor.
Entegrasyon etnik Ruslar için büyük bir engel teşkil ediyor zira büyük bir azınlık Estonya pasaportuna sahip ancak SSCB'nin çöküşünden kalan 'gri' statüleri nedeniyle doğrudan Estonya vatandaşlığına sahip değiller.
Estonya'nın büyük bölümünde ikamet ve vatandaşlık için dil sınavı şartı aranırken Narva'da bu şartın aranmaması Estonya ulusuna entegrasyon ihtimalini azaltıyor.
Rusya şehirde nasıl kaos yaratabilir?
Narva'da, İkinci Dünya Savaşı sırasında ve sonrasında yerleşen etnik Rus ve Rusça konuşan nüfusunun çoğunlukta olması, hibrid savaş ve NATO'nun caydırıcılık politikalarını test etmek için mükemmel bir bahane olabilir.
Avrupa genelinde aktif olan Rus casuslar Narva'da hükümete karşı çalışmalar yürütebilir. 'Özerklik' için bildiriler ve posterler dağıtabilir ve Estonya'ya karşı daha fazla Rus diplomatik baskısı için çağrıda bulunabilirler.
Diplomatik provokasyonlar, Gürcistan ve Ukrayna'daki önceki operasyonlarda görüldüğü gibi sessizce hibrid ve enformasyon savaşına dönüşebilir.
Madde 5'in test edilmesi için zemin oluşabilir
Rusya, Ukrayna ve Gürcistan'daki bahanelere benzer şekilde, NATO'nun 5. Maddesini test etmek için sayısız taktikle bir NATO üyesi olan Estonya için de aynı zemini kullanacaktır.
Halihazırda Avrupa çapında sabotaj operasyonları yürüten Rus dış istihbaratı, Narva'ya yerleşebilir. Rus istihbaratı şehirde Estonya varlıklarına karşı sahte bayrak operasyonları düzenleyebilir ve Narva'da tutulan çifte uyrukluların güvenlik riskleri nedeniyle Tallinn'in güvenlik aygıtı etnik Ruslara karşı gözetimi artırabilir.
Donbas bölgesindeki savaşı başlattığını itiraf eden eski bir üst düzey FSB subayı olan Igor Girkin'in taktiklerine benzer "zulüm" hikayeleri Narva'da da yaşanabilir.
Rusya yanlısı partiler aracılığıyla NATO'da artan hoşnutsuzluk ve Macaristan'ın Ukrayna ile yaptığı gibi bazı misyonlara katılmayı reddeden ülkeler, nihayetinde Moskova'nın Narva'da bir yer edinmesine zemin hazırlayacaktır.
Savaş ekonomisine odaklanan Kremlin, Avrupa'daki seçimlerin domino etkisinden de yararlanarak Ukrayna işgalini özellikle nükleer tehditler yoluyla “toprak tavizleriyle” sonlandırmaya yönlenebilir.
Rusya'nın Narva'ya doğrudan saldırması gerekmiyor, bunun yerine dünyayı Putin'in diğer savaşlar için gerekçe olarak kullandığına benzer şekilde Rusların "zulüm" gördüğüne ikna etmesi gerekiyor.
Buradan hareketle yabancı istihbarat servisleri Estonya'yı ölümcül güç kullanmaya kışkırtacak ve Kremlin de bunu Rusça konuşanları "korumak" için "sınırlı bir operasyon" olarak kullanacaktır.
Sahte bayrak operasyonları artacak ve Rusya, BM Güvenlik Konseyi aracılığıyla, Estonya'nın izin vermeyeceğini umduğu bir "referandumu" haklı göstererek askeri bir operasyon için bahane yaratacaktır.
İstihbarat raporlarına dahi yansısa da, şimdilik Narva'da bir Rus operasyonu sadece bir senaryo olabilir. Ancak Estonya'ya yönelik artan faaliyetler ve yükselen retorik hafife alınmamalıdır.
Halihazırda algılanan zayıflıktan cesaret alan Rusya, her zamankinden daha öngörülemez ve NATO'nun iradesini gerçekten test etmek için adım atabilir.