Eurasian Times: Türkiye, savunma sanayi hamleleri ile Osmanlı günlerine geri mi döndü?

Kanada merkezli önemli yayın organlarından Eurasian Times'da, Türkiye'nin savunma sanayi hamlelerinin ve Türkiye'nin dünyada değişen dengeler doğrultusunda artan etkisininin değerlendirildiği bir analiz yayınlandı.

Türkiye'nin özellikle Bayraktar TB-2 ile uluslararası silahlı insansız hava araçları pazarında önemli bir oyuncu olarak kendini konumlandırdığı belirtilen analizde, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan döneminde ise güçlü bir savunma sanayi vizyonu ile büyük bir ivme kazandığına dikkat çekildi.

Analizde ayrıca; Türkiye'nin bir yandan “savunma sanayinde dışa bağımlılığı bitirme” hedefine doğru adım adım ilerlediği belirtilirken, diğer yandan da Avrupa'nın gelişmekte olan savunma ve güvenlik mimarisinde önemli bir oyuncu olarak rolünü güçlendirdiği tespiti yapıldı.

İşte Eurasian Times'da yayınlanan analiz:

Pakistan, yeni Türk Akıncı İHA'larını teslim almaya hazırlanıyor.

NATO'da parya statüsü kazanmasına rağmen Türkiye, İslam ülkelerinin önemli bir silah tedarikçisi olarak ortaya çıkarak Osmanlı günlerindeki etkisini yeniden kazanıyor.

İslam ülkelerinin Türk platformları lehine Amerikan savunma ithalatından uzaklaştığı çok açık.

Kara platformları, Türk savunma sanayisinin en büyük teknolojik ihracat kategorisi haline geldi ve bunu askeri uçak, silah ve mühimmat satışları takip ediyor.

Benzer şekilde Türkiye, özellikle Bayraktar TB-2 ile uluslararası silahlı insansız hava araçları pazarında önemli bir oyuncu olarak kendini konumlandırmıştır.

Son zamanlarda Pakistan, Endonezya, Malezya, Azerbaycan, Maldivler ve hatta Suudi Arabistan silah tedariki için Ankara'ya büyük ölçüde bel bağlamış durumda ve Türkiye savunma ihracatı pazarında kendine bir yer edindi.

Türk Havacılık ve Uzay Sanayii (TAI) tarafından üretilen Bayraktar Akıncı ve Anka insansız hava araçları ile Baykar Teknoloji tarafından üretilen Bayraktar TB2 insansız hava araçları, ülkenin önde gelen bir savunma üreticisi olarak itibarını güçlendirdi.

Endonezya, ordusu, hava kuvvetleri ve donanması için Türkiye'den yerli olarak geliştirilen 45 adet Atmaca gemisavar güdümlü füze ve 12 adet Anka insansız hava aracı almaya karar verdikten sonra Bayraktar TB2 insansız hava aracına da ilgi gösterdi.

12 adet Anka insansız hava aracının 2025 yılına kadar Endonezya'ya teslim edilmesi bekleniyor.

Endonezyalı yetkililer geçtiğimiz aylarda Baykar Teknoloji'nin tesislerini ziyaret etmiş ve insansız savaş hava aracının uçuş gösterisini izlemişti.

Endonezya Deniz Kuvvetleri, TUSAŞ tarafından üretilen Bayraktar Akıncı ve Anka SİHA'larını satın almaya ilgi gösterdi. Baykar ve TAI ayrıca Endonezya'nın Dirgantara Indonesia havacılık firması ile de işbirliğine hazır.

Türkiye, Amerikan yapımı AGM-84 Harpoon'ların yerini alması için Atmaca füzesini geliştiriyor.

Bir başka İslam ülkesi olan Pakistan da Nisan 2023'te yaklaşık 6-7 Akıncı A İHA'sı teslim aldı ve aktif olarak konuşlandırdı.

İkinci dilimde ise daha üstün motorlarla donatılmış Akıncı B İHA'larını teslim alması bekleniyor.

Ada ülkesi Maldivler de, ada ülkesinin deniz bölgesini izlemekle görevli yeni Hava Kuvvetleri için üç adet Türk yapımı Bayraktar TB2 insansız hava aracını hizmete aldı.

Bayraktar TB2 şu anda 33 ülke tarafından kullanılıyor ve küresel filo geçtiğimiz Aralık ayında kümülatif 750.000 uçuş saatine ulaştı. Üretici Baykar 2023 yılında 1,76 milyar dolarlık rekor bir ihracat gerçekleştireceğini açıkladı.

Çatışmalar Türk İHA'larına talebi artırıyor

Ukrayna'daki savaş başlamadan önce yaklaşık 14 ülke TB2 insansız hava aracı kullanıyordu.

Ancak Ukrayna savaşını takip eden halkla ilişkiler saldırısı, TB2 insansız hava araçlarının karadan havaya füzeler gibi ekipmanları imha ettiğini ve Moskova kuvvetlerindeki diğer uçak ve topçu hedeflerine önemli çlçüde yardım ettiğini gösterdi.

Ukrayna, Rus kuvvetlerine yönelik TB2 saldırılarının propaganda videolarını ve insansız hava araçlarının savaş alanındaki hünerlerini öven akılda kalıcı bir şarkıyı hazırladı.

Bu da TB2'lere daha fazla müşteri kazandırdı. İnsansız hava araçları, bir zamanlar Batılı ülkeler tarafından kapısı tutulan dünyanın en küçük ordularına ölümcül teknoloji vaat ediyordu.

ABD'li kanun yapıcılar bile, Türk insansız hava aracını Ukrayna için çok önemli bir silah olarak sınıflandırdı.

Litvanya'da kısa süre önce düzenlenen bir kitlesel fonlama kampanyasında, Ukrayna'nın bir TB2 daha satın almasına yardımcı olmak için üç buçuk günde 5,4 milyon dolar toplandı.

Ukrayna'dan önce Azerbaycan da bu insansız hava araçlarını Ermenistan'a karşı başarıyla kullanmıştı.

2023 yılında Suudi Arabistan, iki ülke arasındaki en büyük savunma anlaşması olan Türk insansız hava araçlarını satın almayı kabul etti. Akıncı İHA'ları Suudi Arabistan'ın hava ve deniz kuvvetlerinde kullanılacak.

Son siparişle birlikte Suudi Arabistan, Katar ve Kuveyt'ten sonra Türk Baykar İHA'larının Körfez'deki üçüncü operatörü oldu.

Gelinen noktada İHA'lar sadece askeri bir platform değil, aynı zamanda Türkiye'nin savunma pazarında baskın bir oyuncu olduğunu gösterdi. 2023 yılında Türkiye'nin ihracatının 1,7 milyar dolarını (54,6 milyar TL) tek başına Baykar oluşturacak.

Türkiye'nin çeşitlendirilmiş ihracatı

İnsansız hava araçlarının yanı sıra, Türkiye'nin füzeleri de birçok müşteri bulmuş durumda.

Kasım 2022'de Türkiye'nin füze üreticisi Roketsan, Türkiye'nin Bora-1 SRBM'sinin ihraç versiyonu olan kısa menzilli balistik füzesini tedarik etmek üzere Endonezya ile bir sözleşme imzaladı.

Böylece Endonezya, Türkiye'nin kısa menzilli balistik füzesinin ilk yabancı kullanıcısı oldu.

Türkiye, 1974 yılında Türkiye'nin Kıbrıs'a müdahalesinin ardından ABD ve NATO müttefikleri tarafından uygulanan silah ambargosunun ardından 1980'li yıllardan bu yana savunma sanayisini geliştirmektedir.

Güçlü bir savunma sanayi vizyonu Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan döneminde ise ivme kazandı.

Erdoğan, MİLGEM Projesi'nin dördüncü gemisi olan Kınalıada Korveti'nin denize indirilmesi töreninde yaptığı konuşmada;

“Bugün dünyanın en büyük 100 savunma şirketi arasında 5 firmamız bulunuyor. Bu sayı inşallah sürekli artacak. Hedefimiz savunma sanayinde dışa bağımlılığımızı tamamen sona erdirmektir.”

ifadelerini kullandı.

Türkiye hedefine doğru adım adım ilerliyor

Türkiye'nin savunma sanayisinin gücü, teknoloji transferi ve yerli üretim seçenekleriyle birlikte normal piyasa fiyatlarına kıyasla daha cazip sunulan NATO standartlarına uygun, son teknoloji ürünü yerli ürünleri olmuştur.

Nisan 2023'te de Türkiye, dünyanın silahlı insansız hava aracı taşıyan ilk gemisi olan en büyük savaş gemisi TCG Anadolu'yu denize indirdi.

Stockholm Uluslararası Barış Araştırmaları Enstitüsü (SIPRI) tarafından yayınlanan 2024 raporu, Türkiye'nin silah ihracatının son dört yılda yüzde 106 oranında arttığını ve dünya genelinde en çok silah ihraç eden 11. ülke olduğunu gösteriyor.

Rapora göre, Türkiye'nin silah ihracatı 2014-2018 döneminden 2019-2023 dönemine kadar yüzde 106 artarken, aynı dönemde küresel silah ihracatındaki payı yüzde 1,6 oldu.

SIPRI tarafından belgelendiği üzere, bu oran Türkiye'yi silah ihraç eden 66 ülke arasında dünyanın en büyük 11. ihracatçısı yapmaktadır.

2014-18 döneminde Türkiye'nin küresel silah ihracatındaki payı yüzde 0,7 idi. 2019-23 döneminde Türkiye'den en fazla silah ithal eden ülke, Türkiye'nin silah ihracatının yüzde 15'ini gerçekleştiren Birleşik Arap Emirlikleri olurken, onu yüzde 13 ile Katar ve yüzde 11 ile Pakistan takip etti.

Geldiği noktada Ankara, uçaklar, zırhlı araçlar, gemiler ve füzeler de dahil olmak üzere bir dizi konvansiyonel silah ihraç etmektedir.

SIPRI tarafından rapor edildiği üzere Türkiye, bazı niş silah gruplarında kendisini yükselen bir tedarikçi olarak konumlandırmadaki başarısına rağmen, başta motorizasyon olmak üzere hala Batı teknolojilerine bağımlıdır.

Ayrıca, F-35 geliştirme programından çıkarılmasının ardından Türkiye, ilk uçuşunu gerçekleştirmiş olan 5. nesil savaş uçağını geliştirme yoluna girmiştir. Azerbaycan ve Pakistan'ın da geliştirme programına katılmak istediklerine dair haberler yazılmaya devam ediyor.

Pakistan'ın, Temmuz ayında programa resmen katılma taahhüdünde bulunan Azerbaycan'ın ardından, KAAN programına katılacak ikinci yabancı ortak olması bekleniyor.

Pakistan Hava Kuvvetleri ise TAI TF-X'e ilgi gösteriyor. 2019'da dönemin Pakistan Havacılık Kompleksi Başkanı Hava Mareşali Ahmer Shahzad, “Türkiye'nin T-FX'i isteklerimize uygun” açıklaması yapmıştı.

ASFAT olarak bilinen Türkiye'nin dört yıllık firması da Askeri Fabrika ve Tersane İşletmesi A.Ş. ihracat sektöründe şimdiden ses getirmeye başladı.

En büyük projelerinin çoğu denizcilik sektöründen gelmiş olsa da, bundan sonra Avrupa, Asya ve Orta Doğu ülkeleri için uçak bakım ve revizyonunda bir merkez olmayı umuyor.

Türk ordusuyla çalışmanın yanı sıra, şirketin devam eden en büyük projesi Pakistan kuvvetleriyle, İslamabad donanmasına dört gemi sağlamak için 1,5 milyar dolarlık bir anlaşma.

ASFAT'ın ayrıca Azerbaycan ve Burkina Faso ile MEMATT mayın tarama gemisi projeleri ve Airbus ile bir nakliye uçağı güçlendirme anlaşması bulunuyor.

Gelinen noktada Türkiye, farklı coğrafyalarda 185 ülkeye 230 çeşit ürün ihraç ediyor.

Türkiye, Ukrayna'daki savaş nedeniyle silah ithalatını artıran Avrupa'nın askeri mühimmat ihtiyacını karşılamakta ve bu durum, Türkiye'nin Avrupa'nın gelişmekte olan savunma ve güvenlik mimarisinde önemli bir oyuncu olarak rolünü güçlendirmektedir.