Foreign Policy: Trump'ın dönüşünün ABD dış politikasına etkileri ne olacak?

ABD'nin ödne gelen yayın organlarından Foreign Policy'de, Trump'ın yeniden Beyaz Saray'a dönüşünün ardından, ABD dış politikasının nasıl şekilleneceğine dair değerlendirmelerin yapıldığı bir analiz yayınlandı.

Trump'ın yeni döneminde de önceki döneminde olduğu gibi öngörülemez olacağına dikkat çekilen analizde, Trump ve ekibinin ABD dış politika yaklaşımını tüm dünyada dönüştürmeye çalışacağı tespiti yapıldı.

Analizde ayrıca; Avrupa ile ilişkilerden NATO'ya, Rusya-Ukrayna savaşından İsrail-Filistin savaşına ve iklim değişikliğinden Çin ile rekabete kadar çok sayıda başlıktaki beklentilere dair öngörülere yer verildi.

İşte Foreign Policy'de yayınlanan analiz:

Sinemaseverler devam filmlerinin nadiren iyi olduğunu ve genellikle orijinalinden daha kötü bir hal aldığını bilirler.

Trump'ın Başkan olduğu ilk bölüm pek çokları için hayal kırıklığı, bazıları içinse ölümcül oldu ve bu da Trump'ın 2020 seçimlerini neden kaybettiğini açıklıyor. Ancak yeni dönemi daha da kötü olacak.

İşte 2024 ABD başkanlık seçimlerinin en önemli sonuçları

Trump yeni döneminde de önceki döneminde olduğu gibi öngörülemez olacak.

Trump'ın öngörülemezliği başkalarının dengesini bozan bir özellik olarak görüyor ve dengesiz davranışlarıyla haklı bir üne sahip olması onu tutarsız olduğu için eleştirmeyi zorlaştırıyor.

Trump'ın dış ilişkilere ne kadar önem vereceği de belli değil. Öncelikle Demokrat rakiplerinden intikam almaya ve kötü şöhretli Proje 2025'te açıklanan radikal iç gündemi takip etmeye mi odaklanacak, yoksa ABD politikasını tüm dünyada dönüştürmeye mi çalışacak?

Atadığı kişiler, bir şeyler ters gidene ve suçu üstlenmek zorunda kalana kadar yanında olabilir. Ancak hiç kimse Trump'ın ne yapacağını bildiğinden emin değil.

Liberal hegemonya öldü

ABD Başkanı Joe Biden, Dışişleri Bakanı Antony Blinken, Ulusal Güvenlik Danışmanı Jake Sullivan, Başkan Yardımcısı Kamala Harris ve ekiplerinin geri kalanı, Soğuk Savaş'ın sona ermesinden bu yana ABD dış politikasına yön veren liberal hegemonya stratejisini canlandırmaya ve değiştirmeye çalıştı.

Trump'a oy veren insanlar demokrasiyi yaymakla ilgilenmiyor, insan haklarını önemsemiyor, serbest ticarete derin bir şüpheyle yaklaşıyor, yabancıları ülkeden uzak tutmak istiyor ve küresel kurumlara karşı temkinli.

Trump'ın açıkça düşmanca olmasa da tüm bunlara karşı kayıtsız olduğunu biliyorlar ve bu onlar için sorun değil.

Ancak özellikle yaklaşan ticaret savaşına dikkat edilmesi gerekiyor.

Zira; Trump hiçbir zaman modern ekonomilerin nasıl işlediğine dair sofistike bir anlayış sergilemedi. Bu nedenle ciddi bir ticaret savaşı başlatırsa pek çok istenmeyen olumsuz sonuç ortaya çıkaracak.

Avrupa isyan edebilir

Trump, ABD'nin Avrupalı müttefiklerini stratejik bir varlık olarak görmüyor ve uzun zamandır Avrupa Birliği'ne açıkça düşmanlık besliyor.

Geçmişte AB'den düşman olarak bahsetti ve Brexit'in harika bir fikir olduğunu belirtti. Trump'ın Brüksel'i görmezden gelmesini, ABD'nin çok daha güçlü bir konumda olduğu Avrupa ülkeleriyle ikili ilişkilere odaklanmasını ve AB'yi zayıflatmak ya da bölmek için elinden geleni yapması beklenebilir.

Trump'ın büyük bir tehlikenin farkında olan Avrupalı grupları muhalefet için bir araya getirmesi de mümkün. Ancak her ülkenin kendi başının çaresine bakması daha olasıdır.

NATO'ya gelince, Trump tamamen çekilmeye karar verebilir. Ancak örgüt, Amerikalıların çoğu tarafından hala popüler ve vazgeçilmez olarak görülüyor.

Trump'ın, Avrupa ülkelerinin ABD silahlarına daha fazla harcama yapması durumunda ittifak içinde kalması ise olası.

Ukrayna zor durumda

Kamala Harris de seçilmiş olsaydı Ukrayna'daki çatışmaların sona ermesi için onun da çok çaba sarf edeceğine dair genel bir kanı olsa da, Trump'ın bu konuda daha etkin olacağı görünüyor.

Ancak Trump'ın gelişi Kiev için oldukça olumsuz oldu.

Trump'ın ABD yardımını kesmesi ve Avrupalılara Ukrayna'nın kendi sorunları olduğunu söylemesi muhtemel. Trump'ın Kongre'yi yeni bir büyük yardım paketine oy vermeye ikna etmek için çaba sarf etmeyeceği de neredeyse kesin.

Amerikan kamuoyu onu büyük ölçüde destekleyecektir. Tek endişesi, Rusya'nın Ukrayna'nın geri kalanını istila ederek kendisini beceriksiz ve zayıf göstermesi olabilir.

Ancak Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin kalıcı bir bölünmeyi kabul eder ve geriye nominal olarak bağımsız ama artık NATO üyeliğine yönelmeyen hasarlı bir Ukrayna kalırsa, Amerikalıların çoğu sayfayı çevirecek ve yoluna devam edecektir.

Ortadoğu'daki kaos devam edecek

Biden ve Blinken'ın Orta Doğu'yu kötü idare etmesi Harris'e seçimlerde zarar verdiği gibi, hem insanlık dışı hem de etkisiz bir politikayla arasına mesafe koyma konusundaki isteksizliği de Harris'e zarar verdi.

Diğer şeylerin yanı sıra bu tutum, Trump'ı insan hakları, demokrasi ya da hukukun üstünlüğünü önemsemeyen tehlikeli bir aşırılık yanlısı olarak gösterme çabalarını da baltaladı.

Ancak kimse Trump'ın Beyaz Saray'da olmasıyla işlerin düzeleceği yanılsamasına kapılmamalıdır.

Trump, ilk döneminde İsrail Başbakanı Benjamin Netanyahu'ya istediği her şeyi verdi. İran'ın nükleer silah elde etmesini engelleyen anlaşmadan çekildi ve Gazze, Lübnan ve işgal altındaki Batı Şeria'daki masum insanların karşı karşıya kaldığı trajik kayıplar için tek bir damla gözyaşı dökmeyecek.

İsrail'in İran'a saldırmasına yardım etmekten çekinebilir. Ancak İsrail'in Filistinlileri yok etmek ya da sürgün etmek için yeşil ışık yakmaya devam edecektir.

İlk döneminde Kuzey Kore lideri Kim Jong Un ile görüştüğü gibi İran'ın yeni cumhurbaşkanı ve hatta dini lideriyle görüşmekten mutluluk duyacağını açıklamasını da beklenebilir.

Ancak Trump'ın gerçek bir müzakere yürütecek ne sabrı ne de bant genişliği olduğu için, tüm bunlardan ses, öfke ve hiçbir şey ifade etmeyen bir sürü reklamdan başka bir şey çıkmayacaktır.

Çin'in eli kolu bağlı

Trump'ın danışmanları Çin ile nasıl başa çıkılacağı konusunda hemfikir değiller, bu da Trump'ın Çin ile tam olarak nasıl başa çıkacağını bilmeyi imkansız kılıyor.

Ticaret konularında sert bir tutum sergileyeceği neredeyse kesin ve Çinli firmalara çip ve diğer teknoloji transferi biçimleri üzerindeki kısıtlamaları kaldıracağına inanmak güç.

Çin düşmanlığı belki de Washington'da iki partiyi de ilgilendiren tek konu ve bu da Washington ile Pekin arasında büyük bir pazarlığı hayal etmeyi zorlaştırıyor.

Çin'e karşı durmak Asyalı ortaklara bağlı olduğu için, Trump'ın yaklaşımı derin ve içsel bir çelişki içeriyor.

Çinli yetkililer Trump'ın yeniden seçilmesi konusunda biraz kararsız olabilirler. Zira şüphesiz yeni ve sert gümrük vergileriyle karşılaşmaktan endişe ediyorlar. Ancak Trump'ın ilk döneminde Asya'ya yaklaşımı tutarsız ve etkisiz olan fevri ve beceriksiz bir yönetici olduğunu da biliyorlar.

Trump'ın ikinci döneminde Biden ve Blinken'ın Asya'da elde ettiği bazı kazanımları tersine çevirmesi muhtemel ve bu, Pekin'in memnuniyetle karşılayacağı bir gelişme.

İklim krizi

Trump iklim değişikliği konusunda şüpheci olmaya devam ediyor ve doğru enerji politikasının, fosil yakıtlar için sondaj olduğuna inanıyor.

Trump ile birlikte muhtemelen Amerika Birleşik Devletleri'nde yeşil dönüşümü hızlandırma çabaları tersine dönecek ve insanlığın geleceğini güvence altına almaya yönelik uzun vadeli çabalar yerini kısa vadeli karlara bırakacaktır.

Bu yaklaşım aynı zamanda yeşil teknolojilerin üstünlüğünü Çin ve diğerlerine kaptırabilir ve ABD'nin uzun vadeli ekonomik konumunu zayıflatabilir.

Ancak Trump bunu umursamayacaktır.

Bölünmüş bir toplumda birleşik güç

Bazı gözlemciler Trump'ın zaferini ulusal birliğin bir işareti, Amerikalıların çoğunun tamamen onun arkasında olduğunun bir göstergesi olarak görebilir. Ancak bu görüş ciddi anlamda yanıltıcı.

Demokratlar MAGA gündemini benimsemeyecekler ve 2025 Projesi'nde ana hatlarıyla belirtilen önlemler, siyaset kurumunda daha da büyük bölünmelere yol açacak.

Siyasi rakiplerinin peşine düşmek, mifepristonu yasaklayarak kürtajı büyük ölçüde imkansız hale getirmek, aşı karşıtı birini kritik bir kamu sağlığı kurumunun başına getirmek, milyonlarca insanı sınır dışı etmeye çalışmak ve sivil toplumun diğer bağımsız kurumlarına saldırmak ülkeyi birleştirmeyecektir.

Aynı zamanda, Cumhuriyetçi Parti'nin tek bir yürütme organı yaratmaya yönelik uzun vadeli kampanyası, Beyaz Saray'ın, Yüksek Mahkeme'nin, Senato'nun ve Temsilciler Meclisi'nin tam kontrolü ile artık meyvelerini vermeye çok yakın.

Derinden bölünmüş bir Amerika Birleşik Devletleri tam da düşmanlarının görmek istediği şey ve Trump'ın bunu daha da kötüleştirmekten başka bir şey yapacağını düşünmek için hiçbir neden yok.

Amerika Birleşik Devletleri'nin küresel rolü göz önüne alındığında, Amerikalılar ve dünyanın geri kalanı büyük bir sosyal deneye katılmak üzereler ve yaşanabileceklere hazır değiller.