Middle East Eye: Lübnan'ın yeni cumhurbaşkanı ülkesini uçurumdan kurtarabilecek mi?

İngiltere merkezli yayın organlarından Middle East Eye'de, Lübnan'ın yeni Cumhurbaşkanı Joseph Aoun'un, yeni dönemde Lübnan'ın geleceğindeki olası etkisinin değerlendirildiği bir analiz yayınlandı.

Lübnan'ın 14. Cumhurbaşkanı olarak seçilen Joseph Aoun'un Lübnan ile İsail arasında gerilimde radikal kararlar alabileceği belirtilen analizde, yeni cumhurbaşkanının Hizbullah ve ülkedeki diğer grupların tamamı ile istişareler neticesinde bu göreve geldiğine dikkat çekildi.

Analizde ayrıca; Aun'un cumhurbaşkanlığı döneminin Lübnan ve bölge açısından olası etkilerine dair öngörülere yer verildi.

İşte Middle East Eye'de yayınlanan analiz:

Ordu komutanı Joseph Aoun geçtiğimiz günlerde Lübnan'ın 14. Cumhurbaşkanı olarak seçildi ve ülkedeki iki yıllık iktidar boşluğuna son verdi.

Kargaşa içindeki bir ülkenin başına geçen Avn, ekonomik çöküş, siyasi işlevsizlik ve yakın geçmişte yaşanan felaketlerin kalıcı izleriyle boğuşan bir ülkeyi devralıyor. Hedefleri büyük, ancak önündeki zorluklar muazzam.

Aun, Kasım 2024'te imzalanmasından bu yana yüzlerce kez ihlal edilen İsrail ile kırılgan bir ateşkesin ortasında cumhurbaşkanlığı görevini üstlendi.

Güney Lübnan'ın büyük bölümü ise hala İsrail işgali altında.

Ülke içinde ise Lübnan, 2019'dan bu yana devam eden yıkıcı bir ekonomik krizin, çökmüş bir bankacılık sektörünün ve yaygın yolsuzluğun ağırlığı altında eziliyor.

Ülke ayrıca 2020'de Beyrut limanında meydana gelen feci patlamanın sonuçlarıyla mücadele etmeye devam ediyor ve yaklaşık iki milyon Suriyeli mülteciye ev sahipliği yapıyor.

Bir zamanlar bölgenin refah kaynağı olan Lübnan şimdi yoksulluk içinde kıvranıyor ve reformları hayata geçiremediği için Batılı güçler tarafından dışlanıyor.

Aun göreve başlarken yaptığı konuşmada bu zorlukları kabul ederek “büyük reformlar” gerçekleştirme ve mezhep ya da sosyal statü gözetmeksizin tüm Lübnanlılar için çalışma sözü verdi.

Aun;

“Sınırlara, ekonomi politikalarına, yönetişime ve çevrenin korunmasına yönelik yaklaşımımızı yeniden düşünmeliyiz”

ifadeleri kullandı.

'Bankalar sorumlu tutulacak'

Avn, Lübnan'ın kökleşmiş bankacılık krizini, özellikle de sıradan vatandaşların dondurulmuş ve değer kaybetmiş mevduatlarını ele alma sözü verdi.

Aun;

“Benim liderliğim altında bankalar sorumlu tutulacak ve yasalara tabi olacaklar”

açıklamasında bulundu.

Aun ayrıca Lübnan'ın egemenliğini güçlendirirken İsrail işgaline karşı diplomatik, ekonomik ve askeri çabaları bir araya getirmeyi amaçlayan ve Hizbullah'ın da dahil olacağı bir savunma stratejisi önerdi.

Uluslararası alanda ise Aun, Lübnan'ın egemenliğine saygı gösterirken hem doğu hem de batı ile bağları güçlendirmeyi amaçlayan açık bir dış politika sözü verdi. Arap ülkeleriyle güçlü ilişkiler sürdürmeyi ve bölgesel çatışmalarda “pozitif tarafsızlığı” benimsemeyi vurguladı.

Bu yaklaşım, Hizbullah'ın Yemen ve Irak'taki bölgesel müdahalelerini eleştiren Suudi Arabistan da dahil olmak üzere Körfez ülkelerini yatıştırmaya yönelik görünüyor.

Aun ayrıca mültecilerin geri dönüşü ve sınır egemenliği de dahil olmak üzere karşılıklı kaygıların ele alınması için Suriye ile temas kurmaya istekli olduğunu ifade etti.

Cumhurbaşkanlığına giden zorlu yol

Hırslarına rağmen Aun'un cumhurbaşkanlığına giden yolu pürüzsüz olmaktan uzaktı.

Lübnan anayasasının 49. Maddesi, üst düzey memurların ya da kamu görevlilerinin görevlerine iki yıl ara vermeden siyasi görev üstlenmelerini yasaklıyor. Seçilmesi için bu yasanın dolanılması gerekti ve bu durum bazı milletvekillerinin sert eleştirilerine neden oldu.

Aun'un seçildiği parlamento oturumu hararetli tartışmalara sahne oldu. Aun ilk tur oylamada 128 oydan sadece 71'ini alarak gerekli üçte iki çoğunluğu sağlayamadı.

Aun, ilk başta boş oy kullanan Hizbullah ve Emel Hareketi temsilcileriyle kapalı kapılar ardında yaptığı görüşmelerin ardından ikinci tura kaldı.

Hizbullah ve müttefiklerinin Avn'dan İsrail'in Güney Lübnan'dan çekilmesine öncelik verilmesi ve Güney Lübnan sakinleri için hayati önem taşıyan savaşın harap ettiği bölgelerin yeniden inşası konularında güvence istedikleri bildirildi.

Aun'un adaylığının ABD, Batılı müttefikler ve Suudi Arabistan tarafından desteklendiği algısı yaygındı. Hizbullah'ın gönülsüz desteğiyle birleşen bu ittifak, Lübnan'ın hassas siyasi dengesini yansıtıyor.

Aun'un cumhurbaşkanlığı Lübnan için yeni bir sayfa açarken, reform ve birlik vaatlerinin derinden bölünmüş bir ulusun yerleşik siyasi gerçeklerine dayanıp dayanamayacağını önümüzdeki aylar gösterecek.