The National Interest: Kuzey Kore'nin Ukrayna'da savaşa girmesinin arkasında hangi nedenler var?

ABD'nin önde gelen yayın organlarından The National Interest'de Kuzey Kore askerlerinin Ukrayna'daki savaşa müdahil olmasının arka planındaki hedeflerin ve olası sonuçlarının değerlendirildiği bir analiz yayınlandı.

ABD liderliğindeki dünya düzenine muhalif ülkelerin oluşturduğu grupların giderek daha sıkı müttefikler haline geldiği belirtilen analizde, Kuzey Kore'nin de bu grubun önemli bir üyesi olmak için adımlar attığı tespiti yapıldı.

Analizde ayrıca; Kuzey Kore'nin Ukrayna'ya asker göndermesinin arka planındaki hedeflerine ve olası sonuçlarına dair iddialara yer verildi.

İşte The National Interest'de yayınlanan analiz:

Kim Jong-un'un Ukrayna Savaşı'nda Rusya'nın yanında savaşmak üzere asker gönderme kararı doğal olarak Kuzey Kore'nin gerekçeleri hakkında pek çok spekülasyona yol açtı.

Kim Jong-un, neden Kuzey Kore'yi yetmiş yıldan uzun bir süre sonra savaşa sokmaya karar verdi?

Kuzey Kore'nin motivasyonlarını deşifre etmek, sahada medya erişiminin olmaması ve rejimin gizli doğası nedeniyle herkesin bildiği gibi zordur. Batılı analistler arasındaki popüler bir açıklama, Kuzey Kore'nin muhtemelen Güney Kore'ye karşı daha militan bir yaklaşıma hazırlanmak için değerli bir savaş deneyimi istediği yönündedir.

Bu açıklama, Kuzey Kore'nin 2024 yılı boyunca güney komşusuna karşı giderek artan saldırgan söylemi ve son haftalarda füze denemelerini yoğunlaştırması nedeniyle bir miktar itibar kazanmıştır.

Ancak, savaş deneyimi ancak askerler sağ dönerse değerlidir ve Ukrayna'nın ölü sayısı göz önüne alındığında bu kesin olmaktan uzaktır. Ukrayna, diğer ülkeleri Rusya'nın yanında savaşa girmekten caydırmak için şüphesiz sırtlarına ekstra büyük bir hedef koyacaktır.

Ancak birçok Kuzey Koreli asker eve canlı dönse bile, Kore Yarımadası'nda bir savaş çıkması halinde dünyadaki tüm savaş deneyimi Kuzey Kore'yi kurtarmayabilir.

Kuzey Koreli stratejistler, rejimin Güney Kore ve müttefiki Amerika'ya karşı bir savaşta sonunun geleceğini biliyorlar. Bu nedenle Pyongyang'ın ana stratejik hedefi on yıllardır yeni bir Kore Savaşı'ndan kaçınmak olmuştur. Bunu yapmak için Kuzey Kore'nin savaş deneyimine değil caydırıcılığa ihtiyacı var. Nükleer silahları ve kıtalararası balistik füzeleri ile zaten nihai caydırıcı unsurlara sahip.

Amaç savaş deneyimi değilse, Kuzey Kore neden asker gönderdi?

Cevap muhtemelen iki faktörün birleşimidir.

İlk faktör, Kuzey Kore'nin uzun süredir devam eden uluslararası yaptırımları, özellikle de petrol ve gaz ithalatını hedef alan yaptırımları aşma hedefidir ve Rusya, bu açıdan cazip bir ortak.

İkinci faktör ise, dolarsızlaştırma hedefi ABD'ye acı verici tavizler vermeden yaptırımların etrafından dolaşmayı mümkün kılabilecek ABD karşıtı bir ülkeler koalisyonunun nispeten ani bir şekilde ortaya çıkmasıdır. Bu da Kuzey Kore'yi Washington'u kışkırtacak eylemlerden kaçınmaya daha az meyilli hale getiriyor.

Nükleer ve füze denemeleri nedeniyle Kuzey Kore'ye karşı uygulanan yaptırım rejimi dünyadaki en katı yaptırımlardan biri haline geldi. Bu durum özellikle yaptırımların Kuzey Kore'nin petrol ve gaz ithalatını hedef almaya başladığı 2017 yılından bu yana geçerlidir. Fosil yakıtlara yeterli erişim olmadan, toplumun büyük bir kısmı işleyişini durdurur.

Bu, Kuzey Kore'nin 1990'larda Sovyetler Birliği'nden gelen ucuz petrolün kesilmesinin büyük bir kıtlığa katkıda bulunduğu zaman zor yoldan öğrendiği bir şeydir.

Tarih ayrıca yakıt ithalatı engellendiğinde ülkelerin ne kadar çaresiz kalabileceğini de göstermektedir.

Örneğin bir Amerikan petrol ambargosu Japonya'nın 1941'de Pearl Harbor'a saldırma kararı almasında etkili olmuştu. Kuzey Kore de aynı şekilde, Çin ve Rusya gibi dost ülkelerin bile zaman zaman desteklediği ve uyguladığı yıkıcı yaptırımları sona erdirmenin yollarını bulmak için çaresizdir.

Ukrayna Savaşı, Kuzey Kore'nin yaptırım rejimini atlatmasına ve dünyanın ikinci en büyük ihracatçısı olan Rusya'dan çok ihtiyaç duyduğu petrol ve gazı elde etmesine olanak sağladı. Soğuk Savaş döneminde Sovyetler Birliği Kuzey Kore'nin en önemli velinimetiydi ve Kuzey Kore'ye petrol ve gaz da dahil olmak üzere çoğu mal için düşük dostluk fiyatları veriyordu.

Pyongyang şüphesiz o günlere geri dönmek istiyor.Ukrayna Savaşı böyle bir geçmişe dönüşü mümkün kıldı. Ukrayna'yı işgalinin ardından Batı'nın Rusya'ya karşı uyguladığı kapsamlı yaptırımlar Moskova ve Pyongyang'ı aynı dışlanmışlar grubuna soktu.

Bu durum, Pyongyang Moskova'ya karşılığında değerli bir şey verdiği sürece Rusya'nın Kuzey Kore'ye yönelik uluslararası yaptırımlara uyma zorunluluğu hissetmesini pek olası kılmıyor.Ve Kuzey Kore gerçekten de bunu yaptı.

Kuzey Kore, 2022'de savaşın başlamasından bu yana Rusya'yı retorik olarak desteklemekle ve BM Genel Kurulu'nda sürekli olarak Rusya lehine oy kullanmakla kalmadı, aynı zamanda Pyongyang Moskova'ya hayati mühimmatla dolu yaklaşık 16.000 nakliye konteyneri sağladı.

Haziran ayında Vladimir Putin ve Kim Jong-un, her iki ülkeyi karşılıklı savunma ve diğer işbirliği biçimlerini taahhüt eden Kapsamlı Stratejik Ortaklık Anlaşması imzaladı.

Kuzey Kore'nin Rusya için savaşmak üzere asker gönderme kararı dramatik olmakla birlikte, birbirlerini giderek daha faydalı gören iki ülke arasındaki ikili ilişkilerin stratejik olarak derinleşmesinin bir devamıdır.

Rusya'nın yetenekli askerlere, Kuzey Kore'nin de yakıta ihtiyacı var.

Şu ana kadar “petrol karşılığı asker” anlaşması yapıldığına dair bir kanıt olmasa da, böyle bir anlaşmanın var olması kimseyi şaşırtmamalı, özellikle de son haberler Kuzey Kore'nin askeri sevkiyatlarının bir kereye mahsus bir olay olmayabileceğini, Pyongyang'ın Moskova ile ilişkilerinin çok daha kalıcı bir özelliği haline gelebileceğini gösteriyor.

Pyongyang'ın Rusya için savaşmak üzere asker gönderme kararı tamamen işlemseldir ve bu nedenle o kadar da gizemli değildir.

Neden şimdi?

Bu soruyu yanıtlamak için geçtiğimiz yıl yaşanan önemli bir jeopolitik gelişmeye bakmak gerekiyor.

ABD liderliğindeki dünya düzenine muhalif ülkelerin oluşturduğu gevşek bir koalisyonun ortaya çıkması, Kuzey Kore'nin Washington'un aşırı provokatif olarak algıladığı eylemlerden kaçınma güdüsünü önemli ölçüde azalttı.

Yakın zamana kadar Pyongyang, yaptırımların hafifletilmesinin ancak ABD ile müzakereler yoluyla gerçekleştirilebileceğini düşünüyordu. Bunun nedeni büyük ölçüde doların küresel rezerv para birimi olarak rolünün Washington'a, ihlal edenlere karşı ikincil yaptırım tehditleri yoluyla Kuzey Kore'ye karşı yaptırım rejimini uygulama konusunda eşsiz bir yetenek vermesidir.

ABD'nin merkeziliğini anlayan Kim Jong-un, 2018 ve 2019'da Donald Trump ile doğrudan müzakerelere girişti ve şaşırtıcı bir şekilde Pyongyang'ın nükleer programının bile müzakereye açık olduğu sinyalini verdi.

Ancak bu görüşmeler çeşitli nedenlerden ötürü nihayetinde başarısızlıkla sonuçlandı. Kuzey Kore bunu yaptırımların hafifletilmesi için tek gerçekçi yol olarak gördüğü sürece, Washington'da aşırı provokatif olarak görülebilecek adımlar atmaktan kaçındı. Bu nedenle ABD'nin düşmanı için savaşmak üzere asker göndermek Kuzey Kore için bile çok uzak bir köprüydü, çünkü bu, büyük olasılıkla yaptırımların kaldırılması umutlarını boşa çıkaracaktı.

Ancak jeopolitik durum geçtiğimiz yıl içinde önemli ölçüde değişti.

Bu dönemde, ABD'nin rolünü azaltarak uluslararası düzeni yeniden inşa etmeye çalışan büyüyen bir ülkeler koalisyonuna tanık olduk. Bu ülkelerin birçoğu, bazen haklı olarak, dünya sahnesinde Amerikan ikiyüzlülüğünü hissettikleri için ABD'ye karşı kızgınlık besliyor. Bu kızgınlık, ABD'nin İsrail'in Gazze'de işlediği savaş suçlarını görmezden gelmesiyle daha da arttı.

Bu ABD karşıtı koalisyon en net ifadesini 2024 yılında beş üyeden on üyeye çıkan BRICS çerçevesinde buldu. Kuzey Kore de dahil olmak üzere düzinelerce ülke gelecekte üye olmak istediklerini ifade ettiler.

Mevcut ve müstakbel BRICS üyelerinin birçoğunun ortak noktası ABD yaptırımlarının hedefinde olmalarıdır. Dolayısıyla ticarette ABD dolarına olan bağımlılığı azaltarak bu yaptırımların etrafından dolaşmak koalisyonun temel amaçlarından biri.

ABD egemenliğindeki küresel düzene alternatif oluşturmaya çalışan ülkelerden oluşan bir koalisyonun nispeten ani bir şekilde ortaya çıkmasının Kuzey Kore'nin hesaplarını değiştirdiğini söylemeye gerek yok.

ABD liderliğindeki küresel düzene meydan okuma başarılı olursa, Kuzey Kore'nin yaptırımların hafifletilmesine bile ihtiyacı olmayabilir.

Sadece mevcut yaptırım rejimlerini meşru görmeyen ülkelerle ticaret yapabilir. Bu yeni oluşumdaki birçok ülke hem ABD hem de BM yaptırımları tarafından haksız yere hedef alındığını düşünecek ve Kuzey Kore'ye karşı yaptırımları uygulamak için çok az teşvike sahip olacaktır.

Doların serbest bırakılması, ABD'nin Kuzey Kore ile ticaret yapan ülkeleri cezalandırmasını da önemli ölçüde zorlaştıracaktır çünkü ikincil yaptırımlar etkisiz hale gelecektir. Kuzey Kore, ABD'nin iyi niyetine olan bağımlılığının azaldığını hissettikçe, ABD'nin düşmanının yanında yabancı bir savaşa katılmak da dahil olmak üzere, sadece birkaç yıl önce çok riskli olduğu düşünülen eylemlerde bulunma konusunda giderek daha cesaretli hale geliyor.

Kuzey Kore'nin Rusya için savaşmak üzere asker gönderme kararı, öncelikle ucuz petrol ve gaz beklentisiyle motive edilmiştir.

Ancak bu karar, Kuzey Kore'nin provokatif davranış eşiğini önemli ölçüde düşüren Küresel Güney'deki yeni jeopolitik hizalanma tarafından büyük ölçüde kolaylaştırıldı.

Dünya yakın gelecekte, bunun Kuzey Kore'nin diğer politikalarını, örneğin nükleer denemelerini nasıl etkileyeceğini görecek ve dünya kendini daha kontrolsüz ve öngörülemez bir Kuzey Kore'ye hazırlamalı.