Al Jazeera: Philadelphi Koridoru Mısır-İsrail savaşına mı neden olacak?

Katar merkezli önemli yayın organlarından Al Jazeera'de, İsrail'in Gazze işgali sırasında ele geçirdiği kritik bir bölge olan Philadelphi Koridoru'ndaki gelişmelerin, Gazze'deki ateşkese ve Mısır-İsrail ilişkilerine olası etkilerinin değerlendirildiği bir analiz yayınlandı.

Philadelphi Koridoru'nun, 1979 yılında Mısır ve İsrail arasında imzalanan Camp David Barış Antlaşması hükmünce İsrail'in askeri varlık barındıramayacağı bir bölge olduğuna dikkat çekilen analizde, koridordaki İsrail askeri varlığının Gazze'deki ateşkesin devamı konusunda büyük bir engel oluşturduğu belirtildi.

Analizde ayrıca; buradaki İsrail işgalinin Mısır ve İsrail arasında topyekün bir savaşı tetikleyebileceği tespiti yapıldı.

İşte Al Jazeera'da yayınlanan analiz: 

İsrailli yetkililer son zamanlarda Gazze-Mısır sınırı boyunca uzanan ve Gazze'den İsrail kontrolü altında olmayan tek çıkış olan Refah geçişini de içeren dar bir tampon bölge olan Philadelphi Koridoru'ndan çekilmeyi reddettiklerini bir kez daha yineledi.

Kahire'nin 1979 Camp David Barış Antlaşması'nı gerekçe göstererek geri çekilme taleplerine rağmen İsrail güçleri Mayıs 2024'te bölgeyi işgal etmelerinden bu yana koridorda konuşlanmaya devam ediyor.

Son açıklama Şubat ayı sonunda İsrail Savunma Bakanı Yisrael Katz'dan geldi ve Katz koridorun “tıpkı Lübnan ve Suriye sınırlarında olduğu gibi bir tampon bölge” olarak kalacağını belirtti.

İsrail medyasında da ismi açıklanmayan yetkililere dayanarak;

“İsrail söz verdiği gibi Philadelphi Koridorundan çekilmeyecek. Koridoru terk etmeyeceğiz”

ifadeleri kullanıldı.

Bu arada İsrail Enerji Bakanı Eli Cohen çekilme için; İsrailli rehinelerin iadesi, Hamas'ın Gazze'den çıkarılması ve bölgenin tamamen askerden arındırılması şeklinde üç koşul öne sürdü.

Uluslararası hukuk profesörü Mohamed Mehran, İsrail'in Philadelphi Koridoru'ndaki askeri varlığının “Mısır-İsrail Barış Anlaşması'nın açık bir ihlali olduğunu ve anlaşmayı ciddi bir risk altına soktuğunu” belirtti ve;

“Anlaşma, Philadelphi Koridoru da dahil olmak üzere sınır boyunca askeri varlığı açıkça düzenlemektedir. İsrail silahlı kuvvetleri, sınır yakınındaki varlığını sınırlayan bu düzenlemeleri bariz bir şekilde ihlal ediyor.”

değerlendirmesinde bulundu.

Mısır'ın tepkisi: Diplomasi mi tırmanma mı?

Mehran'a göre; Mısır-İsrail Barış Anlaşması'nın yasal çerçevesi, Mısır'a İsrail'in eylemlerine karşı çıkma hakkı veriyor.

Ancak Mehran, yasal yolların ötesinde Mısır'ın konuyu BM Güvenlik Konseyi'ne taşıyabileceğini, ancak Amerikan vetosunun anlamlı bir eylemi engelleyebileceğini belirtiyor.

Bölge uzmanlarından Al-Alimy ise gelişmelere dair yaptığı değerlendirmede;

“İsrail oradaki varlığını Hamas ile müzakerelerde koz olarak kullanıyor, Mısır ise bu görüşmeleri perde arkasında yürütüyor. Mısır için Gazze ilk savunma hattıdır.”

ifadelerini kullandı.

Mısır gergin bir diplomatik ve askeri açmazda yol almaya devam ederken, Al-Alimy İsrail'in askeri kaygılarının yersiz olduğuna dikkat çekiyor.

Al-Alimy;

“Mısır'ın silahlanma ve kuvvetlerini güçlendirme hakkı var. Ancak çok uluslu güçler sınırın her iki tarafındaki birlik seviyelerini izliyor. Zira tıkanan diplomasi her an topyekûn bir savaş riskini öne çıkarıyor.”

değerlendirmesinde bulundu.

Philadelphia Koridoru

Mısır ile Gazze Şeridi arasında Akdeniz kıyısından Kerem Ebu Salim Sınır Kapısı'na kadar uzanan alan "Salahaddin Koridoru" ya da Philadelphia Koridoru olarak adlandırılıyor.

Koridor 1979 yılında İsrail ile Mısır arasında imzalanan barış anlaşmasıyla, İsrail güçlerinin kontrol ettiği ve devriye gezdiği bir tampon bölge olarak kuruldu.

Bu koridorun bir amacı, Mısır ile Gazze arasında insan hareketini, silah ve mühimmat gibi yasa dışı malzemelerin geçişini önlemekti.

Barış anlaşmasına göre, Filistin toprakları üzerinde yer alan ve Philadelphia Koridoru olarak adlandırılan sınır bölgesi, İsrail kuvvetlerinin kontrolüne tabiydi. Anlaşma, koridorun Mısır topraklarında olan bölgesinde sadece hafif silahlar taşıyan sivil polislerin görev yapmasını öngörüyordu.

İsrail güçleri 2005'te Gazze'yi terk edinceye kadar bölgenin kontrolü İsrail'de kaldı.

İsrail 2005 yılında Gazze'den çekilince bölgeyi Filistin yönetimine teslim etti. Ancak İsrail geçtiğimiz yıl başlattığı işgal ile birlikte Mısır ile yapılan anlaşmaya rağmen koridoru yeniden ele geçirdi ve çekilmeyeceğini açıkladı.